İnternette viral olmak bir lütuf ya da lanet olabilir. Hatta bazen her ikisi de olabilir. Bilimsel araştırma ve anket platformu Prolific‘in başına gelen de tam olarak bu. Bir gencin TikTok videosunda Prolific’ten bahsetmesi, milyonlarca kişiyi platforma çekti. Bu durum, anketlere katılacak insanları arayan bir platform için bulunmaz bir imkan gibi görünüyor olabilir. Ancak kısa süre sonra platform, bazı beklenmedik sonuçlarla uğraşmak zorunda kaldı. Dahası, yaşananlar binlerce bilimsel araştırma ve anketin kesintiye uğramasına yol açtı.
23 Temmuz’a, yani her şeyin başladığı tarihe geri dönelim… Florida lisesi mezunu Sarah Franklin, TikTok’ta Prolific.co gibi sitelerde anketlere katılarak nasıl ödeme alabileceğinizi anlatan bir video yayınladı. Videoda, “Denemenizi tavsiye ettiğim yan uğraşlara hoş geldiniz – birinci bölüm” diyor. “Temel olarak, farklı miktarlarda para (ödemesi yapan) ve farklı miktarlarda zaman (gerektiren) bir dizi anketten oluşuyor.“
Video kısa sürede milyonlarca kez paylaşıldı. Bu nedenle platforma katıımlar bir anda arttı. Hatta Prolific’e o kadar çok insan dahil oldu ki, platform Reddit’te üzerinde bir yayın bile yaptı. Ancak bu hızlı yükseliş, kısa süre içerisinde sorunları da beraberinde getirdi. Prolific ekibi, sayıları artmış olsa bile, TikTok yayını yapan bir gencin izleyicilerinin genel olarak ABD nüfusunu temsil etmeyebileceğini düşünmemişti. Geniş bir kitlenin anketlerine yanıt vermesi temeline dayanan anketler için hayati bir sorun…
Şirketin verileri, 24 Temmuz’dan önce, katılımcıların doğumda erkek olarak atanan ve doğumda kadın olarak atanan (sırasıyla AMAB ve AFAB) ve yaş aralığında aşağı yukarı eşit kişiler olduğunu gösteriyor. Videonun viral hale gelmesinden sonraki günlerde ise anketlere katılanların yüzde 90’ının, ortalama yaşı 21 olan kadınlardan oluştuğu fark edildi. Zira video aracılığı ile gelenlerin büyük kısmı bu grupta yer alıyordu.
Anketleri düzenleyenlerin, katılımcıların genel nüfusu temsil etmelerini beklemeleri oldukça normal bir durum. Ancak Prolific’in üyeleri, TikTok videosunun büyük etkisiyle bir anda bu beklentiyi karşılayamayacak hale geldi.
Neyse ki bu sorun kalıcı olmayacak gibi görünüyor. Her şeyden önce, TikTok yayını sonrasında ortaya çıkan veri çarpıklığı yavaş yavaş azalıyor. Ancak AFAB katılımcılarının yüzdesi Ağustos başında ulaştığı dörtte üç seviyesinde olmasa da halen yüzde 60’ın üzerinde.
The Verge’ün söylediğine göre, yeni katılımcıların ani akını nedeniyle platform üzerindeki 4.600 çalışma ve araştırma kesintiye uğradı. Prolific, anket düzenleyicilere bazı düzeltmeler ve hatta bazı durumlarda tazminat teklif etti. Prolific ayrıca araştırmacıların katılımcıları “Katılımcı Katılım Tarihi”ne göre seçmesine ve temsili örnek eleme aracını ücretsiz olarak kullanmasına izin verdi.
Prolific destek lideri Nick Charalambides bir blog yazısında, “Prolific’i harika araştırmalar yapmanız için size adadık ve veri kalitesi bizim önceliğimizdir” dedi. “Yukarıdaki önlemlerin yanı sıra, belirli demografik veriler arasında çalışmalarınızı kolayca dengelemenizi sağlamak için daha güçlü kontrollere sahip olana kadar, kayıtlarda benzer artışları önlemek amacıyla Prolific’teki katılımcı havuzunu daha yakından izleyeceğiz.“
Kaynak: Chip