Görünene göre insanların bir ev satın alırken göz önünde bulundurmaları gerekenler listesinde ulaşıma yakınlığı, bölgenin yapısı, evin fiziksel durumu gibi pek çok konunun yanı sıra, artık “hayaletlerin musallat olma ihtimalinin” de yer alması gerekiyor.
Anketler, hayaletlerin gerçek olmamasına ve (çoğu zaman) tamamen mantıklı bir açıklamaya sahip olmalarına rağmen, insanların perili / hayaletli / lanetli olduğu belirtilen bir ev satın almayı pek istemediklerini gösteriyor. Böyle bir anket, insanların yaklaşık olarak sadece üçte birinin “hayaletli” bir ev satın almayı kabul ettiklerini, ancak yaklaşık yüzde 85’inin istenen fiyatta büyük bir indirim beklediğini buldu. İngiltere pazarında yapılan bir analiz, hayaletli olduğu söylenen bir ev satan kişilerin satış yapmak için fiyatları yaklaşık yüzde 17 oranında düşürmek zorunda kaldıklarını söylüyor.
Peki, satıcıların, evlerinin herhangi bir bilimsel teoriye göre var olmasa bile, paranormal varlıklarla dolu olup olmadığı hakkında bilgi vermeleri gerekiyor mu? Bir satıcının New York’taki mülklerinde sözde paranormal aktiviteyi sakladığı iddiasıyla hakkında dava açıldığında keşfettiği üzere, bazı durumlarda cevap “evet” olabiliyor.
Hayaletli evi satmak istediler ve…
1970’lerde Helen ve George Ackley, New York’ta bir ev satın aldılar ve daha sonra bu evin “hayaletli” olduğunu düşünmeye başladılar. Yıllar boyunca çift, her sabah yatağın kendi kendine sallanmasıyla uyandıklarını ve bir hayalet gördüklerini iddia etti. Ev mahallede kötü bir üne sahip oldu ve hatta Readers’ Digest dergisine konu bile oldu. 20 yılın ardından, 1990’da evi satmaya karar verdiklerinde yeni alıcıya bu bilgiyi vermemeyi seçtiler.
Şehir dışından gelen ve mülkü satın alan Jeffrey ve Patrice Stambovsky çifti, evin hayaletli olması ile ünlü olduğunu öğrendiklerinde, anlaşmadan çekilmek istediler. Ackley ailesi depozitoyu geri vermek istemedi ve konu mahkemeye kadar taşındı.
Olağandışı dava özetinde yazana göre “Davacı, dehşet içinde, yakın zamanda satın almak için anlaştığı evin, son dokuz yıl içinde davalı satıcı ve ailesinin üyeleri tarafından birçok kez görüldüğü bildirilen hayaletlerle ile yaygın bir şekilde ün kazandığını öğrendi.”
Mahkeme, “hayaletlerin”, kamuya açık olarak bilinmesi nedeniyle mülkün yeniden satış değerini etkilediğini ve bu nedenle alıcıya açıklanması gerektiğine hükmetti. Stambovsky’lerin, para yatırmadan önce hayaletleri kontrol etmemiş olmalarına rağmen, gerekli özeni gösterdiklerine karar verildi.
Mahkeme kararı ile gelen “hayaletli ev” damgası
Daha da ilginci, mahkeme evi yasal olarak hayaletli ev olarak ilan etti: “Bu bölgeden olmadığı için davacı, satın almak için anlaştığı evin hayaletli olduğunu kolaylıkla öğrenemezdi. Davalı satıcı tarafından görülen hayaletlerin kaynağının parapsişik mi yoksa psikojenik mi olduğuna bakılmaksızın, hem ulusal bir yayında (Readers’ Digest) hem de yerel basında (sırasıyla 1977 ve 1982’de) varlıklarını bildirdikten sonra, davalının varlıklarını inkar etmesi mümkün değildir ve kanun gereği ev hayaletlidir.“
Mahkeme, davayı daha da tuhaf hale getirerek, işin içine Ghostbusters’ın filmini de dahil etti: “Davacı konumundaki bir kişinin bakış açısından, paranormal bir olgunun keşfiyle ilgili çok pratik bir sorun ortaya çıkıyor: “Ghostbusters” filminin başlık şarkısı gibi “Kimi arayacaksınız?”
Genel olarak ABD’de, evinizi satarken, eğer yerel basını bilgilendirmediyseniz, hayaletleri ifşa etmek zorunda değilsiniz. Ancak bu olaydaki sorun, evin sahiplerinin konuyu basına kadar taşımış olmasından ve artık “damgalanmış” bir ev haline gelmesinden kaynaklanıyor.
Bu olaydan bağımsız olarak, ABD’nin birçok eyaletinde, yeniden satış değerini etkileyebilecek şekilde “damgalanmış” evleri beyan etmeniz gerekiyor. Bunlar cinayet, ölüm veya suç faaliyeti gibi damgalayıcı olayların gerçekleştiği evler. Bu koşullarda, evin başkaları tarafından bilindiği durumlarda, mülkün yeniden satış değeri üzerindeki etkisi nedeniyle, bilgileri açıklamamanız yasal sonuçlara yol açabiliyor.
Kaynak: Chip