Koronavirüs’ün Yayılması, Sanılandan Biraz Daha Farklı Olabilir

Şu ana kadar yapılan Dünya’nın en büyük Covid-19 takip araştırmasının sonuçları açıklandı ve hastalığın yayılma şekli hakkında oldukça önemli bilgiler verdi. Bulguların belki de en önemli önerisi, hastalığın bulaştığı insanların çoğunun hastalığı temas ettikleri diğer kişilere bulaştırmıyor olması. Ancak hasta olan ufak bir grup – “süper yayıcılar” olarak adlandırılıyor – yeni enfeksiyonların büyük bir kısmından sorumlu tutuluyorlar. Daha önceki araştırmaların aksine, çocukların ve genç yetişkinlerin virüsü özellikle kendi evleri içerisinde yayma konusunda da şaşırtıcı derecede önemli bir rol oynadıkları gözüküyor.

ABD’li bir bilim insanı grubu, güney doğu Hint eyaletleri Tamil Nadu ve Andhra Pradesh kamu sağlığı yetkilileri ile beraber çalışarak, aralarında sadece 85.000’inin doğrulanmış Covid-19 vakası olduğu yarım milyondan fazla kişinin enfeksiyon yolları ve ölüm oranlarını takip ettiler. Science dergisinde yayımlanan araştırmada, enfekte olan kişilerin %71’inin virüsü kimseye bulaştırmadığını ve enfekte kişilerin sadece %8’inin yeni enfeksiyonların %60’ından sorumlu olduğunu buldular.

Araştırmada, Covid-19’lu bir kişinin yakın temas ile virüsü bulaştırma ihtimali toplum içerisinde %2,6’dan kendi evlerinde %9’a kadar çıkarken, yüksek riskli temaslar için (koruma önlemleri olmadan yakın sosyal temas veya direkt fiziksel temas) %10,7 olarak gözüküyordu. Ancak uzun bir otobüs yolculuğu gibi 6 saat boyunca aynı kapalı alan içerisinde olduklarında bu risk %79’a kadar çıkabilmekteydi.

Ancak görünene göre vakaların üçte birini oluşturan genç insanlar ve çocuklar, virüsün bulaşmasında ayrıca önemli bir rol oynamaktaydılar. Yapılan açıklamada belirtilene göre bildirilen vakalar ve ölümler daha çok genç insanlarla temaslar çevresinde yoğunlaşmaktaydı.

Araştırmanın bazı sınırlamaları da bulunmuyor değil. Vaka çalışmasının sadece güney doğu Hindistan’da yapılmış olmasından dolayı, bölgenin demografik durumu ve kültürü düşünülerek Dünya’nın tamamı için doğruluk taşıdığını varsaymak mümkün olmayabilir. Öncelikle Hindistan Dünya’nın en genç nüfuslarından birine sahip ve bu da genç insanların virüsü yaymaları konusundaki yatkınlığını bir miktar açıklayabilir. Ayrıca tek bir evde birden fazla neslin yaşaması Hindistan’da oldukça yaygın bir uygulama ve evlerin üçte birinde bir yaşlı ve bir genç kişi (dede ve torun gibi)  bulunuyor. Bu da genç insanların virüsün yayılmasındaki öne çıkan rollerini açıklamak için faydalı olabilir.

Ancak bu araştırmanın sonucu benzersiz de değil. Örneğin daha önce Hong Kong’ta yapılan bir temas takip bildirimi de enfeksiyona sahip olan kişilerin sadece %20’sinin bildirilen iletimlerin %80’inden sorumlu olduğunu ve insanların %70’inin hastalığı kimseye bulaştırmadığını bildirmekteydi.

ABD Hastalık Kontrolü ve Önlenmesi Merkezleri tarafından Mayıs ayında açıklanan bir vaka araştırması da, bir koro çalışmasında tek bir süper yayıcı sebebiyle 52 kişiye hastalığın bulaştığını belirtmekteydi.

Kaynak: Chip