Dünya’nın hava durumunu unutun; bakın diğer gezegenlerde nasıl hava olayları yaşanıyor
Dünyadaki hava olaylarının zaman zaman korkutucu ve hatta ölümcül seviyelere ulaşabildiğini görüyoruz. Peki, Güneş Sistemindeki diğer gezegenlerdeki hava olayları nasıl oluyor?
Baştan söyleyelim, Dünya’nınki örneklerine ufak bir benzerlik gösterse de çok daha aşırı noktalara ulaşabiliyor. İnsanları kolaylıkla öldürecek rüzgarlar, eritecek ve hatta ezecek yağmurlar, eşsiz şimşekler ve sizi bronzlaştıracak kutup ışıkları ile karşılaşabilirsiniz.
Venüs: Sülfirik asitten oluşan bulutlar
Örneğin Venüs oldukça yaşanmaz bir gezegen, ancak yaklaşık 55 kilometre yükseklikte, hoş bir sıcaklığa ve yarım atmosferin biraz üzerinde bir basınca sahip. Bu yüzden neredeyse bulutlar üzerinde bir şehir kurabilirsiniz gibi gözüküyor. Ancak bulutları ayrı bir sorunu beraberinde getiriyor. Venüs’teki bulutlar sülfürik asitten oluştuğu ve tüm gezegeni sardığı için, insanlar için pek sağlıklı olduğu söylenemez. Bu bulutlar, belirli bir noktaya kadar asit yağışına sebep oluyor. Gezegen aşırı sıcak olduğundan dolayı, bu kükürt (sülfür) yağmuru yüzeye ulaşamadan, onlarca kilometre yükseklikte buharlaşıyor. Yüzeyde ise kurşunu eritmeye yetecek bir sıcaklığın yanı sıra, gezegenin aşırı yoğun atmosferinden kaynaklanan bir şekilde basınç, 900 metre su altındakine denk geliyor.
Titan: Aşırı soğuklar
Titan ise yağmurlu ve yoğun atmosferine rağmen daha yaşanabilir bir ortam sunuyor. Satürn’ün en büyük uydusu kalın bir atmosferle kaplı ve Güneş Sisteminde Dünya dışında yüzeyinde nehirler, göller ve denizler bulunan tek cisim. Ancak bu sıvı kütleleri sudan değil, hidrokarbonlardan oluşuyor. Titan’ın aşırı soğuğu da bazı kişiler için Venüs’ün eritici ve ezici ortamına tercih edilebilir olabilir.
Kasırgaları dahil etsek bile, Dünya üzerindeki en hızlı rüzgar diğer gezegenlerde görülen aşırı örneklerinden çok daha zayıf. Şiddetli Hava Araştırmaları Merkezi’nden Doppler on Wheels sistemi, Dünya’daki rekor en yüksek rüzgar hızını 3 Mayıs 1999’da Oklahoma City kasırgasının üç saniyelik bir rüzgarı sırasında saatte 484 kilometre olarak ölçtü. En yüksek günlük ortalamaya bakarsak, 21 ve 22 Mart 1951’de Port Martin’de (Antarktika) kaydedilen saatte 174 kilometreyi görüyoruz.
Jüpiter: Büyük kırmızı leke ve fırtınalar
Ancak bu hızlar gaz devi gezegenler için yok denecek kadar düşük sayılabilir. Jüpiter’in Büyük Kırmızı Lekesi muazzam bir antisiklonik fırtınadır ve içine Dünya ve Venüs’ü rahatlıkla sığdırabilecek kadar büyüktür. Yaklaşık en az 200 yıldır var olduğunu biliyoruz ancak bunun iki katı kadar süredir varlığını koruyor olabilir. Onu görecek teknolojiye sahip olmadığımız için tam olarak ne kadar zamandır var olduğundan emin olamıyoruz. Bu bölgedeki rüzgarlar, dünyadaki en güçlü kasırgadakilerle kolayca karşılaştırılabilir ve kenar kısımlarında rüzgarlar saatte 450 kilometreye kadar ulaşabilir. Ayrıca bu fırtınanın gezegenimizin tamamından daha büyük bir alanı kapsadığını unutmamakta da fayda var.
Neptün: İnanılmaz hızdaki rüzgarlar
Ancak Neptün’e giderseniz gerçekten korkutucu rüzgarlar ile karşılaşıyorsunuz. NASA tarafından yapılan tahminler, yüksek rakımlarda Neptün’deki hızların saatte 1.770 kilometreyi aşabileceğini gösteriyor. Bu, Neptün’deki rüzgarların sesten daha hızlı (süpersonik) olduğu anlamına geliyor. Burada, Dünya’da, saatte 800 kilometrelik bir rüzgar sizi kolaylıkla havaya kaldıracaktır ve sonrasının eğlenceli olacağını söyleyemeyiz.
Neptün ve Uranüs’ün başka bir tuhaf hava olayı daha bulunuyor. Bu gezegenlerin atmosferlerinde, basınç yeterince yükseldiğinde karbonun, gezegenin merkezine doğru yağan elmaslara dönüştüğüne inanılıyor. Yani, süpersonik rüzgarların çarpmasının ardından, muhtemelen bir elmasa dönüşebilirsiniz.
Kaynak: Chip
