Dünya üzerindeki neredeyse her ülke metrik sistem kullanırken, Amerikalılar bunu hiçbir zaman kabul etmediler. Km yerine mil, santimetre yerine inç gibi birimler kullanmaya devam ediyorlar.
İnternet üzerinde biraz vakit geçirdiğinizde, dünyanın hemen her yerindeki insanların, dünyadaki hemen hemen her devlet gibi metrik sistem kullanmadığı için Amerikalılarla ilgili şakalar yaptığını fark etmiş olabilirsiniz. Dikkat çekici örnekler arasında asteroitleri ölçmek için zürafaların, mobilyaları ölçmek için uzanan kedilerin ve sosyal mesafe için klasik Amerika kartallarının kullanıldığı şakaları kolaylıkla bulabilirsiniz. Bu şakaların temelinde, ABD’nin ölçüm için metrik sistem dışında kelimenin tam anlamıyla her şeyi kullanacağı fikri yatıyor.
Ancak ABD’nin neredeyse tüm devletlerle aynı sistemi kullanmamasının kayda değer bir geçmişi var. Belki de şaşırtıcı olan ise, bu durumun temelinde korsanların bulunması.
İngilizlere karşı kazandıkları zaferin ardından birçok eyaletin bir araya gelmesiyle yeni kurulan Amerika Birleşik Devletleri, herkesin farklı ölçüm sistemleri kullanmasıyla oluşan problemleri de gündemine almak zorunda kalmıştı. Bir şeyin ne kadar ağır olduğunu tam olarak açıklayamadığınızda, tahmin edilebileceği gibi ticaret yapmak oldukça zorlaşıyordu ve bu nedenle hükümet ortak bir sistem arayışına başladı. Avrupa, çeşitli yöntemlere öncülük ediyordu, ancak Fransızların çok mantıklı görünen özellikle ilginç bir seçeneği vardı. Bu sistem, günümüzde metrik sistem olarak bildiğimiz yapıydı.
Belki de dünyayı tek bir birimde birleştirmenin en önemli kısmı mükemmel kilogram ağırlığını yaratmaktı. Bu karmaşık bir olaydı ve 1700’lerin sonlarında, bilimin izin verdiği ölçüde, 4°C’de bir desimetreküp suyun kütlesini temsil eden küçük silindirler yapıldı. ABD’nin bu sisteme geçmesi için, bu silindirlerden bir kısmını eline alması gerekiyordu.
Dönemin Dışişleri Bakanı Thomas Jefferson, Fransa’ya yeni sistem benimseme isteklerini belirten bir mektup gönderdi ve Fransa, bir Fransız bilim insanı olan Joseph Dombey ve bir kilogram bakır ağırlığını Amerika’ya göndererek yanıt verdi. Ne yazık ki, Dombey ve yolculuk ettiği geminin mürettebatı Atlantik’i asla geçemeyeceklerdi.
Gemi şiddetli bir fırtınaya yakalandı ve rotasından çok uzağa savruldu. Fırtına dindiğinde, Dombey ve mürettebat kendilerini muhtemelen olmak isteyecekleri en son yer olan Karayip Denizi‘nde buldular. 18. yüzyılda bir denizciyseniz, bu bölge kesinlikle güvenli bir yer değildi. Gemi, korsanlar tarafından ele geçirildi ve tüm mürettebat Montserrat’ta hapsedildi. Asla ulaşmayan bir fidyeyi bekleyen Dombey ve mürettebatı esaret altında hayatlarını kaybetti.
Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, korsanlar bir kilogramın ne kadar ağır olduğuyla ilgilenmiyorlardı ve ne olduğunu bilseler bile bu cisimleri umursamıyorlardı. Geminin içindekiler müzayedeye çıkarıldı ve Amerikan ölçüsünü yeniden tanımlayabilecek olan kilogram, Andrew Ellicott tarafından satın alındı. NPR’nin söylediğine göre, daha sonra 1952’de, şu anda ABD Ulusal Standartlar Enstitüsü olarak bilinen kuruluşa verilene kadar bu kilogramlar aile içerisinde nesilden nesile aktardı.
ABD, 1959’da ABD ve Birleşik Krallık’ın birim tanımlarını uyumlu hale getirmek için yapılan çalışmalara ve günümüzde diğer sistemlerle birlikte en çok kullanılan ölçümleri yaratmasına kadar kullanılan, geleneksel birimler adı verilen kendi birimlerini geliştirdi.
ABD’nin kilogram gibi ölçüleri kullanmamasının tek nedeninin korsanlar olabileceğini düşünmek ilgi çekici olsa da, başka pek çok neden de bulunuyor. Yüzyıllar boyunca dünyanın geri kalanına katılmak için çaba gösterildi, ancak sistem değiştirme maliyetleri, gerekli zaman ve kamuoyunun bu değişime göstereceği tepki gibi pek çok farklı etken bu geçişin gerçekleşmesini engelledi. Ancak metrik sistemin ABD kıyılarına hiç ulaşmamasının ilk sebebi kesinlikle korsanlardı…
Kaynak: Chip