Christopher Nolan, insanları yeniden sinemaya çekmek için tarihin en büyük öykülerinden biri olan Oppenheimer’ın hayat hikayesini beyaz perdeye aktardı. Şu anda tüm dünyada belki de milyonlarca insan yeniden beyaz perdeyle barışmak için bu filme bilet aldılar. Peki Oppenheimer’ı ne kadar iyi tanıyoruz? Sizlere hep biraz arada kalmış bilim insanıyla ilgili bazı bilgileri aktarmıştık. Bugün ise Oppenheimer’ın zamanında Türkiye’nin en büyük fizikçilerinden biri olan Feza Gürsey için yazdığı mektuptan bahsedeceğiz.

Bir şekilde etrafında hep başarılı insanlar bulundurmayı başarmış Oppenheimer, bilim dünyasının saygın isimlerinden olan Türk fizikçi Feza Gürsey için de bu mücadeleyi vermiş. Boğaziçi Üniversitesi dijital arşivlerinden ulaşılabilir olan 5 Aralık 1962 tarihli mektupta J. Robert Oppenheimer’ın o önem Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Fizik Bölümü’nde bulunan Dr. Feza Gürsey’e epey içten bir mektup yollayarak kendisini ABD’ye çağırıyor. 

Oppenheimer’ın Feza Gürsey’e gönderdiği mektup:

“T.D.’den, önümüzdeki yılı burada karşılayabileceğinizi öğrendim. Umarım öyledir. Sizden haber aldığımda meslektaşlarıma danışacağım ve olumlu düşüncelerinizi kağıda dökeceğiz. Kısa süre sonra tekrar gelmeniz bana doğru görünüyor. İkinize de samimi, iyi dileklerimle.”

Aslında bu mektup, Oppenheimer’ın Feza Gürsey için yazdığı ilk mektup değildi. Boğaziçi Üniversitesinin Feza Gürsey Koleksiyonu’nda Oppenheimer’ın 3 Şubat 1959 tarihinde dönemin İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Dekanı Lütfi Biran’a Gürsey için yazdığı mektup da arşivlerde yer alıyor. Oppenheimer, dekana Dr. Gürsey’in 1 yıl daha onlarla kalmasını, bunun fizik alanında gelecekteki kariyerine oldukça faydalı olacağını söylüyor. 

Oppenheimer, Türkiye’de atom fiziğinin gelişimi için de önemli olduğunu söylüyor.

Oppenheimer, Biran’a yazdığı mektupta Gürsey’in 1 yıl daha onlarla çalışmasının Türkiye’de atom fiziğinin gelişimi için önemli olduğunu söylüyor. Dr. Gürsey’in bir öğretmen ve lider olarak faydalı olacağını dile getiriyor.

21 Mayıs 1963 tarihli bir başka mektup ise Fulbright komisyonuna gönderiliyor.

ABD’nin en prestijli burs programlarından olan Fulbright Bursu’na başvuran Feza Gürsey’i desteklemek için bir mektup daha yazan Oppenheimer, “Ankara’daki Orta Doğu Teknik Üniversitesinden Profesör Feza Gürsey’in Amerika Birleşik Devletleri’ne gelmek üzere Fulbright seyahat bursu başvurusunu memnuniyetle desteklemek için yazıyorum.” ifadeleriyle başladığı mektubuna Gürsey’in neslinin en yetenekli teorik fizikçilerinden biri olduğunu söyleyerek devam eden Oppenheimer, Gürsey’in başarılarından bahsederek fizikçiye tam desteğini sunuyor.

Oppenheimer’ın hayatında gerçekten ilginç dönemler var. Bu insanın hayatında Feza Gürsey’in de önemli bir yeri vardı. Oppenheimer’ın bile ilgisini çeken Feza Gürsey ile ilgili yazdığımız içeriğe buradan ulaşabilirsiniz.

Kaynak: Webtekno