Ay, Dünya’nın çevresindeki yörüngesi ile insanlık tarihi boyunca dikkatimizi ve ilgimizi çeken bir cisim olmuştur. Pek çok uygarlık takvimlerini bu uzay cismini temel alacak şekilde oluştururken, bazı hayvanlar Güneş’in Ay’dan yansıyan ışığını kullanarak yönünü bulmuştur.

Bazı teorilere göre Ay, gezegenimizdeki yaşamı mümkün kılan koşulların oluşmasına ve hatta Dünya’daki yaşamın daha en başından başlamasına yardımcı olmuş olabilir. Gezegenimizin etrafındaki yörüngesinin, bugün hayatımıza hakim olan bazı önemli hava sistemlerinde de rol oynadığı düşünülüyor. Bütün bunlar olurken Ay gezegenimizden yavaş bir şekilde uzaklaşıyor.

Ay, “Ay Çekilmesi” ile Dünya’dan uzaklaşıyor

Dünya’nın etrafında hassas bir şekilde dengelenmiş yörüngesinde bize sadece bir tarafını göstererek dönerken, “Ay çekilmesi” olarak bilinen bir süreçte yavaş yavaş gezegenimizden uzaklaşıyor. Bilim insanları, Apollo misyonlarının astronotları tarafından Ay yüzeyine yerleştirilen reflektörlerden lazerler ateşleyerek, son zamanlarda Ay’ın ne kadar hızlı geri çekildiğini kesin bir doğrulukla ölçmeyi başardı. Ay’ın her yıl 3,8 cm hızla Dünya’dan uzaklaştığı doğrulandı. Ay bu şekilde uzaklaşırken, günlerimiz biraz daha uzuyor.

Ay ve Dünya arasındaki ilişkiyi inceleyen Londra Üniversitesi Royal Holloway‘de jeofizik profesörü olan David Waltham, “Her şey gelgitlerle ilgili” diyor ve devam ediyor: “Dünya üzerindeki gelgit sürüklemesi dönüşünü yavaşlatır ve Ay bu enerjiyi açısal momentum olarak kazanır.”

Dünya’dan neden uzaklaşıyor?

Dünya dönerken, yörüngesinde dönen Ay’ın yerçekimi, okyanusları çekerek yüksek ve alçak gelgitler oluşturur. Bu gelgitler aslında eliptik bir şekilde hem Ay’ın yerçekimine doğru hem de Ay’ın yerçekiminden uzağa uzanan bir su “şişkinliğidir”. Ancak Dünya, kendi ekseni etrafında, Ay’ın yukarıdaki yörüngesinden çok daha hızlı döner, bu da, altında hareket eden okyanus havzalarından kaynaklanan sürtünmenin, suyu kendisiyle birlikte sürüklediği anlamına gelir. Bu, şişkinliğin Ay’ı geriye doğru çekmeye çalışan yörüngesinde biraz ilerisinde hareket etmesine sebep olur. Bu, gezegenimizin dönme enerjisini yavaşça tüketir, dönüşünü yavaşlatırken Ay enerji kazanır ve daha yüksek bir yörüngeye geçmesine neden olur.