Bir bifteği uzaydan Dünya’ya doğru bırakırsanız, yeryüzüne ulaştığında pişmiş olur mu?
Xkcd webcomic yazarı ve bilim habercisi Randall Munroe, “saçma varsayımsal sorular” dediği konular üzerine iki kitap yazdı. İlk “What If?” kitabında ele aldığı alışılmadık sorular arasında şu da vardı: “Bir bifteği yere düştüğünde pişmiş olması için hangi yükseklikten bırakmanız gerekir?”
Munroe bu soruya oldukça kapsamlı bir yanıt verdi ama aynı zamanda “çılgınca tahminini” kontrol etmek için bir laboratuvar deneyine ihtiyaç duyulacağına dikkat çekti. Artık bu deney yapıldı ve görüntüleri yayınlandı.
Deney, atmosferde yüksek hızla hareket eden bir nesnenin, ön kenardaki hava sıkışması nedeniyle muazzam bir ısınmaya maruz kalacağı gerçeğine dayanıyor. Ancak verilen cevaba göre bu şekilde bir biftek pişirmeniz aslında mümkün değil. Oluşan yüksek ısıya rağmen, bir biftek pişirmek için seçebileceğiniz en kötü yollardan biri olabilir.
Göktaşları Dünya’ya gelirken bu olayın bir örneği sıklıkla yaşanıyor. Dış katmanları ısınır ve yanar, sonuç olarak yere ulaşan şey soğuk kalır. Aynı şey biftekte de geçerli. Munroe, dış katmanların yüksek hızda dağılacağını ve yırtılacağını varsaydı. Mach 5’te (ses hızının beş katı) hızla ilerleyen bir biftek söz konusu olduğunda, sıkıştırma onu yakacak ve ezecek, ancak içi çiğ kalacaktır.
Munroe “Bu simülasyon için, daha düşük hızlarda bir tür girdap dökülmesinin ters takla attığını, hipersonik hızlarda ise yarı kararlı bir küresel şekle dönüştüğünü varsayıyorum. Ancak, bu çılgın bir tahminden sadece biraz daha fazlasıdır. Bu konuda daha iyi veri elde etmek için hipersonik bir rüzgar tüneline bir biftek koyarsanız, lütfen bana videoyu gönderin” diye yazmıştı.
Video 2: The steak in Mach 5 winds, recorded using an infrared thermal camera to show temperature. You can see how the outside gets hot and cooks while the interior stays cold. pic.twitter.com/PBim8hFKnL
— Randall Munroe (@xkcd) December 15, 2022
Görünüşe göre biri tam da bunu yaptı. Tom Fisher ve Thomas Rees, İngiltere’deki Manchester Üniversitesi’nde hipersonik ısı transferini araştırıyorlardı ve deneyi yapmaya karar verdiler. İngiliz süpermarket zinciri Sainsbury’den aldıkları “21 günlük olgunlaştırılmış dana biftek” kullandılar ve Mach 5’te bir rüzgar tüneline yerleştirdiler.
Munroe’nun sonuçta oluşacak yumuşaklığa yaklaşımı yanlış değildi ve hipersonik rüzgarları gösteren Schlieren görüntülemesinde açıkça görülebiliyor. Termal kameralar, bifteğin dışının gerçekten de nasıl kavrulduğunu ve patladığını, iç kısmının ise soğuk kaldığını gösteriyor.
Kaynak: Chip
