Kısa bir süre önce, Londra’da yemek için donmuş balık satın alan bir kadın, birkaç gün sonra balıklardan birinin solungaçlarından nefes almaya çalışıyormuş gibi hareket ettiğini görmesi ile hayatının şokunu yaşadı.
Cindy Lao’nun partneri Paul Lewis-Borman, balığı bu durumdan “kurtarmayı” düşündü, ancak Cindy onu balığı küvete koyması için ikna etti.
Paul, Metro’ya “Sazan bir süre cansız durdu, ancak 20 dakika sonra solungaçları kesinlikle hareket ediyordu” dedi. İkili, şimdi adı Lazarus olan balığın o zamandan beri başka bir kadının koi balığı havuzuna yerleştirildiğini söyledi.
Bu olay oldukça garip gözükse de, donduktan sonra göreceli olarak zarar görmeden çözülerek hayatlarına devam edebilen türler olduğu biliniyor.
Haberlerde belirtilene göre balık, donma sıcaklıklarında ve oksijen eksikliği olan ortamlarda hayatta kalmakta özellikle iyi olan bir havuz sazanıydı. Balıklar, göllerin donması ve onları hapsetmesi sebebiyle oksijensiz (oksijen eksikliği olan) sularda birkaç ay hayatta kalabilir. Balıklar oksijensiz kaldıkları durumda zehirli laktik asidi etanole çevirerek solungaçlarından yavaşça yayılmasını sağlar.
Liverpool Üniversitesi’nden evrimsel fizyolog Dr. Michael Berenbrink, araştırmalarla ilgili yaptığı açıklamada, “Kuzey Avrupa habitatlarında birkaç ay sürebilen buzla kaplı göllerde oksijensiz suda geçirdikleri süre boyunca, göl balıklarındaki kandaki alkol konsantrasyonları 100 mililitrede 50 mg’ın üzerine çıkabiliyor ki bu, bu ülkelerde alkollü araç kullanma sınırının üzerinde” diyor ve devam ediyor: “Ancak bu, insanlar da dahil olmak üzere diğer omurgalılar oksijensiz kaldıklarında metabolik son ürün olan laktik asitle doldurmaktan çok daha iyi bir durum.”
Tabii ki aylarca sürebilen bir süre boyunca oksijensiz kalmanın hiçbir şekilde sorun olmadığını söylemek mümkün değil. Sazanların labirentleri ezberleme yeteneklerini ve onları oksijensiz bir tanka yerleştirmeden önce ve sonra gezinme becerilerini test eden bir çalışma, “orta derecede beyin hasarı” yaşadıklarını, ancak oldukça hızlı bir şekilde iyileştiklerini buldu.
Cindy ve Paul’ün balığının ne kadar süre donmuş olduğu net değil, ama tamamen katılaşarak donmuş olmadığını varsayarsak, bunun mümkün olduğu söylenebilir. Tamamen katı halde donmuş olsaydı, bu olay çok daha dikkat çekici olurdu. 2022’de yapılan bir araştırma “bildiğimiz kadarıyla havuz sazanlarının donmaya dayanabileceğini gösteren hiçbir deney yapılmadığını” belirtiyor.
Yazarlar, “Küçük göletlerin dip çökeltilerinde uyuşukluk sırasında havuz balıklarının etanolün donma noktasını düşürücü etkileriyle kış anoksisinde hayatta kalması mümkün olabilir” diyor ve ekliyor: “En az dört amfibi gibi başka omurgalılar ve donmayı tolere eden bazı sürüngenler bulunuyor.”
Kaynak: Chip