Bakır Çağı hayvan gravürleriyle ilgili yeni bir araştırmanın bulgularına göre, çocukların baykuş çizme becerileri son beş bin yılda pek gelişmemiş gibi görünüyor. Daha önce, bulunan eski baykuş tasvirleri ritüel eserler olarak yorumlanmıştı, ancak gravürlerin “çizgi film benzeri” doğası, bunların aslında çocuklar tarafından ve çocuklar için yapılmış oyuncaklar olabileceğini öneriyor.
İber Yarımadası’ndaki Bakır Çağı mezarlarında baykuşları andıran birkaç bin oyulmuş arduvaz levha bulundu. Arkeologlar bir asırdan fazla bir süredir bu oymaların işlevini tartışırken, çoğu akademisyen bunların tanrıçaları temsil ettiğini ve cenaze törenlerinde kullanıldığı fikrini destekliyordu.
Ancak, yeni bir çalışmanın yazarları, baykuş plakalarının bu kadar törensel bir öneme sahip olamayacak kadar basit göründüğüne işaret ederek bu teoriye karşı çıkıyor.
Örneğin, birçok antik cenaze objesinin keşif alanından bazen yüzlerce kilometre uzaktaki uzak bölgelerden gelen altın, fildişi veya kaya kristali gibi değerli malzemelerden veya nadir kayalardan yapıldığını belirtiyorlar. Buna karşılık arduvaz, İber yerleşim yerlerinde ve çevresinde kolayca bol miktarda bulunuyordu ve bu nedenle değerli bir malzeme olarak kabul edilmiyordu.
Ayrıca arduvaz üzerine oymacılığın en deneyimsiz zanaatkarlar tarafından bile kolayca yapılabileceğini söylüyorlar. Eğitimsiz katılımcıların sadece birkaç saat içinde plakları kopyalamayı başardıkları önceki deneylere işaret ederek, “plak üretimi ve tasarımı basitti ve yüksek beceri veya yoğun emek gerektirmiyordu” diyorlar. Bu nedenle, nesnelerin ilkel doğası, araştırmacıları bunların usta zanaatkarlar tarafından değil, çocuklar tarafından üretildiğinden şüphelenmeye yöneltti. Arduvazın bol miktarda bulunması ve kazınmasının çok kolay olması, onu gençlerin üzerine çizim çalışması yapması için mükemmel bir malzeme haline getiriyor. “Oyulmuş levhaların bazılarında çizgi film karakteri gibi bir baykuş görüyoruz. Sanki bir çocuk tarafından tasarlanmış gibi” diyorlar.
Çalışmanın yazarları teorilerini doğrulamak için 100 Bakır Çağı baykuş plakası topladılar ve “baykuşluklarını” gece kuşlarının özelliği olan altı farklı özelliği ne kadar iyi temsil ettiklerine göre derecelendirdiler. Araştırmacılar düz bir yüz diski, bir gaga, desenli tüyler, iki göz, kanatlar ve tüy parçaları aradılar.
Plakaların bazıları tüm bu özellikleri açıkça tasvir ederken, diğerleri baykuş benzeri görünümlerinde biraz daha esnekti. Bu, araştırmacıları kuşların farklı yaşlardaki çocuklar tarafından çizilip çizilmediğini ve genç sanatçıların daha soyut görünen kuşlar üretip üretmediğini merak etmeye yöneltti.
Bu nedenle, 4 ila 13 yaş arası günümüz çocukları tarafından tasarlanan 100 baykuş çiziminden oluşan ikinci bir set topladılar. Çizimleri değerlendirmek için aynı baykuş derecelendirme sistemini kullanan çalışmanın yazarları, daha küçük çocuklar tarafından çizilenlerin altı temel baykuş özelliğinden daha azını içerme eğiliminde olduğunu, daha büyük çocukların ise genellikle bu temel özelliklerin tümünü tasvir etme eğiliminde olduğunu buldular.
Araştırmacılar, “Tasvirlerin baykuşluğunda yaşla beraber gelen bir ilerleme var ve daha büyük çocuklar tarafından eklenen daha fazla baykuş karakteri bulunuyor” diye yazıyor ve ekliyor: “Bu, neden bu kadar çok plak türü olduğunu ve neden bazılarının baykuşları diğerlerinden daha fazla çağrıştırdığını açıklamaya en azından kısmen yardımcı olabilir.”
Bulgularını özetleyen yazarlar, “baykuş oymalarının bugün ilkokul öğrencilerinin yaptığı baykuşlara benzediği için gençler tarafından yapılmış olabileceğini” belirtiyorlar.
Bu nedenle, plaketlerin muhtemelen “oyunlu etkinlikler” sırasında kullanılmak üzere tasarlandığı ve bazı çocukların grup ritüellerine katılmanın bir yolu olarak baykuşlarını defin eşyası olarak sunmuş olabileceği sonucuna varıyorlar.
Çalışma Scientific Reports dergisinde yayınlandı…
Kaynak: Chip