Dünya yeni bir ekonomik krize doğru gidiyor! [Zincirleme kriz mi kapıda!]

Çip sıkıntısı son zamanlarda düzelmiş gibi gelebilir, ancak yeni bir kriz daha başlayacak gibi görünüyor. Yarı iletken devi TSMC’nin CEO’suna göre, bu sorunun bir kısmı, genişleyen endüstri ağının diğer bölgelerinde, üretimi etkileyen ucuz çiplerin eksikliğinden kaynaklanıyor.

Bu haftanın başlarında bir teknoloji sempozyumunda konuşan TSMC‘nin CEO’su Wei, tedarik zincirinin önemli bölümlerinde üretimi engelleyen 50 sent ile 10 dolar arasında değişen yeni bir çip kıtlığının başlayabileceğini açıkladı.

Yeni bir kriz kapıda olabilir

Wei bu üreticilere örnek olarak ASML Holding NV‘yi gösterdi. Hollanda’lı şirket, çip üretiminde önemli olan Yüksek ultraviyole litografi sistemleri (EUV’ler) için 10 dolarlık çip elde edebilmek için mücadele ediyor. ASML şirketi, yonga yapım sürecinde kullanılan litografi makinelerinde dünyanın en büyük tedarikçisi konumuda.

Şirket, son zamanlarda ABD tarafından eski teknoloji olan derin ultraviyole (DUV) litografi araçlarının Çinli müşterilere satılmasını önlemek için baskıya maruz kalmıştı. (Çin’e, daha yeni teknoloji olan EUV ekipmanı satışları şu anda zaten yasak).

Otomobil endüstrisi, eski çip sıkıntısından en çok etkilenen sektör olmuştu ve bunun sonucunda şirketler milyarlarca dolar kaybetmişti. Ford‘un çipleri eksik olan ve bunları daha sonra takma sözü vererek bazı otomobilleri sattığını bile görmüştük. Wei, 0,50 dolar olan radyo çipi kıtlığının 50.000 dolarlık otomobil üretimini engellediğini söylüyor.

Wei, TSMC‘nin eski fabrikalarındaki düşük kaliteli çip taleplerini artık karşılayamadığını ve bununla başa çıkabilmek için Çin’deki 28 nanometrelik yeni bir fabrika da dahil olmak üzere yeni tesisler inşa ettiğini açıkladı. CEO, bu eski çiplerin bile gelecekte daha pahalıya mal olabileceği konusunda dünyayı uyardı.

Sorunu daha da kötüleştiren bir diğer şey ise modern cihazlara yerleştirilen çip sayısının artması oluyor. Otomobil üreticileri her yıl araçlarında %15 daha fazla çip kullanırken, akıllı telefonlardaki güç yönetimi çiplerinin sayısı son beş yılda iki katına ve hatta üç katına çıkmıştı.

Wei, “Verimli, küreselleştirilmiş bir tedarik sistemi çağı geçti. Enflasyon dahil maliyetler hızla artıyor.” diyerek, daha fazla ülkenin fabrika inşa etmesiyle üretim maliyetlerinin iyice arttığını söyledi.

PC hayranları için iyi haber şu ki, piyasa şu anda kriz başladığından beri en iyi durumunda. Nvidia‘nın o kadar fazla RTX 3000 stoğu var ki, muhtemelen kartlarındaki düşüş gelecek ay artarak devam edecek. Bu arada AMD, tüketicilere yeni Ryzen 7000 sevkiyatlarının hiçbir sorunla karşılaşmayacağını garanti etmişti.

Yeni çip krizinin kapıda olduğu ve fiyatların her an artabileceği gerçeği söz konusu iken ülkemiz için bu kriz biraz daha ağır geçmesi bekleniyor.