Dünyanın en büyük kurbağa türlerinden biri, bulaşıcı hastalık, iklim değişikliği ve habitat kaybının yıkıcı kombinasyonu nedeniyle yok olmanın eşiğinde. Bir zamanlar Karayipler’de yaygın olan ve nesli kritik derecede tehlike altında bulunan dağ tavuğu kurbağası artık sadece Dominika adasında bulunabiliyor ve bu dev amfibilerden sadece 21 tane kaldı.
Yaklaşık 1 kilogram ağırlığında olan ve ayakta duran yetişkin bir insanın üzerinden atlayabilen dağ tavuğu kurbağası, ölümcül amfibi mantarı chytridiomycosis‘in (chytrid) bölgeye ilk geldiği 2002 yılından bu yana azalıyor. Dünya çapında yüzlerce amfibiyi etkileyen chytrid, popülasyonları yok etti ve sadece 50 yıl içinde 90’dan fazla türün neslinin tükenmesine neden oldu.
Geçtiğimiz yirmi yıl boyunca çevreciler, dağ tavuğu kurbağalarının azalan nüfusunu takip etmek için Dominika’da çok sayıda araştırma yürüttü. Bunların en sonuncusunda 28 araştırmacı hayvanları aramak için toplam 960 saat harcadı ve bu süre zarfında sadece yaşayan sadece 21 adet kurbağa tespit edildi.
Ekip trajik bir şekilde her ikisi de ezilmiş gibi görünen iki ölü kurbağaya da rastladı. Bu keşif, her zaman var olan chytrid tehdidine ek olarak türün karşı karşıya olduğu artan tehditlere dikkat çekiyor. Dağ Tavuğu Kurtarma Programı‘ndan (MCRP) koruma uzmanı Jeanelle Brisbane yaptığı açıklamada, “Ne yazık ki, Dominika’da değişen iklim ve nehirlerimizin çok kuru olması nedeniyle kurbağaları su aradığı için işlek yollara daha yakın buluyoruz” diyor.
Kurbağalar iklim değişikliğinin yanı sıra kedi, köpek ve sıçan gibi istilacı türlerle ve tarım ve kentsel gelişim nedeniyle yaşam alanlarının tahrip edilmesiyle de mücadele etmek zorunda. Londra Zooloji Derneği Zooloji Enstitüsü’nden Profesör Andrew Cunningham, türün içinde bulunduğu durumu özetleyerek, iki yıl içinde, bu hayati öneme sahip apeks yırtıcıların vahşi doğada neslinin tükenebileceğini, yani insan bakımı dışında hiçbir yerde var olmayacaklarını açıkladı.
Ancak ekip, çalışmada tespit edilen kurbağalardan birinin daha önceki araştırmalarda da tespit edildiğini ve yaşayan en yaşlı yabani dağ tavuğu kurbağası olduğunu açıklayarak bir umut ışığı yaktı. 11 yaşındaki bu sağlam canlı, pek çok akrabasını öldüren chytrid salgını boyunca yaşamış ve bazı kurbağaların mantara karşı diğerlerinden daha dirençli olabileceğini gösteriyor. Araştırmacılar şimdi genetik yapılarını belirlemek ve ölümcül patojene karşı tolerans belirtileri aramak için kalan kurbağalardan ağız örnekleri alıyor. Cunningham, eğer bu kurbağalar chytrid mantarına karşı direnç geliştirmişlerse, büyük bir umut olabileceğini söylüyor.
Kaynak: Chip