Dünya’nın Geçirdiği Gizemli Genç Dryas Dönemi hakkında Yeni İpuçları

Yaklaşık 13.000 yıl önce Dünya en son buz çağından çıkmak üzereydi ancak sonra, normal iklim şartlarına göre oldukça hızlı bir şekilde tekrar soğuk bir döneme girdi. Son zamanlardaki bazı araştırmalar Genç Dryas olarak adlandırılan bu ani soğumayı bir kuyruklu yıldız veya asteroid ile çarpışmaya ithaf ediyor. Ancak yeni bulgular büyük volkanik patlamaların daha uygun bir açıklama olduğunu gösteriyor.

Houston Üniversitesi’nden Profesör Alan Brandon, Teksas’ın merkezinde yer alan Halls mağarasındaki tortuları inceledi. Dünya’daki diğer pek çok yerde olduğu gibi bu mağara, hızlı bir şekilde yaklaşık 3ºC sıcaklık düşüşünün kanıtlarını barındırıyor. Ancak Brandon, Science Advances üzerinde bildirdiği üzere aynı tortuların bir başka kayda daha sahip olduğunu söylüyor: Volkanik patlamalardan geldiğini düşündüğü nadir metal izleri.

Aralarında osmiyum, iridyum ve platinin de bulunduğu bu metaller ilk defa görülmüş değiller ve dönemden kalan diğer tortularda da bulunuyorlar. Ancak daha önceki araştırmacılar bu metallerin kaynağını dış uzay olarak yorumlamışlardı.

Brandon’ın bir açıklamada söylediği üzere “Bu çalışma gösteriyor ki, soğuma olayı ile ilişkilendirilen jeokimyasal izler eşsiz değil ve 9000 ile 15000 yıl öncesi arasındaki dönemde dört kere gerçekleşti.“

Eğer Genç Dryas’a bir asteroid sebep olmuş olsaydı, uçmayan dinozorları öldüren cisme göre çok küçük olmasına rağmen, 6000 yıl içerisinde dört kere Dünya’ya çarpma olasılığı oldukça düşük olan, nadir bir şekilde büyük bir asteroid olması gerekiyordu.

Öte yandan volkanik patlamalar ise uzun bir süre görülmeyip ardından birkaç tanesi kısa bir süre içerisinde yaşanabilen doğa olayları. Bununla beraber osmiyum izotoplarının oranlarının bazı volkanik bölgelerdeki oranlar ile aynı olması da Brandon ve araştırmanın diğer yazarlarının volkanların bir asteroid ya da kuyruklu yıldızdan daha mantıklı olduğu sonucuna varmalarını sağladı. Volkanlar çeşitli etkenlere göre gezegenin sıcaklığında soğutucu bir etkiye sahip olabiliyorlar.

Genç Dryas olayı, paleoklimatoloji’deki “Kartopu Dünya” ve “Paleosen-Eyosen Termal Maksimum” ile beraber en büyük gizemlerden biri olarak öne çıkıyor. Bu olayların tamamı, Dünya’nın sıcaklığında ani değişiklilere sebep olurken henüz sebepleri netleştirilebilmiş değil.

Kaynak: Chip