Etkileyici yapışma yeteneklerine sahip olan Japon yapıştırıcılarının, bu yeteneklerini nasıl elde ettiklerini hiç merak ettiniz mi? Eğer cevabınız evetse, işe içinde nispeten basit kimya tepkimeleri gerçekleştiğini söyleyerek başlayabiliriz.
Diğer birçok iyi keşif gibi, diğer ülkelerde süper yapıştırıcı veya anında yapıştırıcı gibi isimlere sahip olan ve Türkiye’de Japon yapıştırıcısı olarak bilinen bu yapıştırıcılar da tesadüfen icat edildi. Bu ürünü keşfeden kişi, İkinci Dünya Savaşı sırasında askerler için hassas nişangahlar yapmak için kullanılabilecek şeffaf bir malzeme yapmaya çalışan ABD’li kimyager Dr. Harry Coover’dı. Coover’ın üzerinde çalıştığı malzeme nişangah yapmak için işe yaramamıştı. Ancak Dr Coover daha sonra bunların güçlü bir yapıştırıcı olma potansiyeline sahip olduklarını fark etti.
Siyanoakrilatlar olarak bilinen kimyasallar, Japon yapıştırıcısının çalışmasını sağlayan maddelerdir. Mağazalarda karşılaşacağınız Japon yapıştırıcılarının çoğu temel olarak etil 2-siyanoakrilattan yapılır. Ayrıca daha az miktarda koyulaştırıcı, dengeleyici ve koruyucu içerirler.
Bu kimyasal, hava geçirmez şişesinde tutulduğunda, henüz bağlanmamış bir zincirin ayrı halkaları gibi olan monomerlerden, yani tekil moleküllerden oluşur. Su ile buluşması ile tüm bu moleküller, atomik düzeyde bir zincirde halkaları birbirine bağlayan kimyasal bir reaksiyona girerek değişir.
Zincir polimerizasyon reaksiyonu, monomerler olarak da bilinen etil 2-siyanoakrilat’ın ayrılmış moleküllerinin polimerler olarak bilinen uzun zincirler halinde birbirine bağlanmasına izin veren sudaki eser miktarda hidroksil iyonları (OH-) nedeniyle oluşur. Bu zincirleri oluşturan atomik bağlar sağlamdır ve oluştuktan sonra kırılması son derece zordur.
Havada nem ve birbirine yapıştırmak isteyeceğiniz çoğu nesnede çok az miktarda su bulunduğundan, Japon yapıştırıcısı şişeden çıkıp yeni ortamına girdiğinde hızla polimerleşecek ve sertleşecektir.
Yarı viskoz bir sıvı olan Japon yapıştırıcısı, yapıştırılan iki nesnenin tüm mikroskobik köşelerine ve yarıklarına sızacaktır. Polimerizasyondan sonra, yapıştırıcı sertleşir ve derinlemesine birbirine bağlı bir katıya dönüşür, iki parçayı tutkal gibi birbirine yapıştırır.
Etil 2-siyanoakrilat, ellerinizdeki nem ve yağların varlığında hızla polimerleşeceğinden, bu yapıştırıcıyı kullanırken parmaklarınızın birbirine yapışması için ufak bir dikkatsizlik yeterli olabilir.
Neyse ki, Japon yapıştırıcısı sertleştikten sonra yapışkan gücünü zayıflatmanın bir yolu bulunuyor. Oje çıkarıcının bileşenlerinden biri olan aseton, Japon yapıştırıcısını da çözebilme yeteneğine sahiptir.
Yapıştırıcı, yine de bir polimer olarak kalacaktır ve polimerler arasındaki aşırı güçlü bağlar kopmayacaktır, ancak asetonun çözücü özelliği yapıştırıcıyı parmaklarınızdan ayırmak için yeterli olmalıdır. Bununla birlikte, saf aseton cildi kurutur, bu nedenle çok dikkatli ve temkinli bir şekilde kullanmanız tavsiye edilir.
Kaynak: Chip