Kenevirin Vücudumuza ve Beynimize Etkileri

Ülkemizde yasak olmasına rağmen dünya üzerindeki en yaygın kullanılan uyuşturucu maddelerden biri olan kenevir, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki bazı eyaletlerde yasal hale getirilmeye başlandı. Peki, ABD'de yasal hale getirilmeye başlanan bu maddenin insan vücuduna ve beynine ne gibi etkileri bulunuyor?

Kenevir hakkında çok az araştırma yapıldığını ve madde üzerine hâlâ birçok araştırmanın yapılmasının gerekliliğini belirtmekte fayda var. Kenevir, tıbbi ve keyif verici madde olarak yüzyıllardır kullanılıyor olsa da kenevirin etkileri hakkında hâlâ çok az şey biliyoruz. Bunun yanı sıra maddenin yasak olmasının sonucunda kenevir üzerine araştırmalar da yapılmıyor.

ABD Gıda ve İlaç Kurumu (FDA), keneviri Schedule I ismini verdiği bir sınıfa koyuyor. Bu grup “onaylanmış bir tıbbi kullanımı olmayan ve kötüye kullanıma açık” olarak tanımlanıyor. İşin ilginç yanıysa eroin, ecstasy ve LSD de aynı grupta yer alırken kokain ve metamfetamin, daha az zararlı olduğuna inanılan ikinci grupta yer alıyor.

FDA, içerisinde %0,1'den fazla olmamak üzere tetrahidrokannabinol (THC) bulunduran ve kannabidioldan (CBD) yapılan ilaçları beşinci gruba alıyor. Bu da öksürük şuruplarıyla aynı kategoriye giriyor. Bunun yanı sıra içerisinde %0,3'ten düşük THC barındıran, kenevir bitkisi gruplandırılmamış.

Kenevirin kendisi birinci grupta yer aldığı için ABD Uyuşturucu ile Mücadele Dairesi (DEA) ve FDA'dan onay alarak araştırmalarınızı yapmanız gerekiyor. Bunun yanı sıra bir araştırma yapacak düzeyde kenevir alabilmek için de resmi kurullarla iletişime geçmeniz gerekiyor. Aksi takdirde bu deneylere sağlanan federal maddi destekler, yasa dışı madde tedariki sonucunda kesilebilir.

Yurt dışında bu zamana kadar keneviri yeniden sınıflandırmak ve üzerine araştırmalar yapmak için birçok eylem gerçekleşti. Şu an için böyle bir durum olmadığı için elimizde olan bilgilerle kenevirin vücudumuz ve beynimiz üzerine olan etkilerini şu şekilde özetledik.

Kenevirin ilk birkaç saat içerisinde beynimizdeki etkileri

Kenevir, beynimizdeki reseptörler üzerinde etkili olan ve kannabinoidler olarak bilinen en az 60 adet kimyasal bileşene sahip. Bu kimyasal bileşenler içerisinde bulunan THC ise insanlara mutluluk veren sarhoşluk gibi kenevirin en bilinen özelliğini sağlayan maddeler arasında yer alıyor. THC, beynimizde doğal olarak üretilen ve modumuzu, uykumuzu, hafızamızı ve iştahımızı düzenleyen anandamide ile benzerlik gösterir.

Kannabinoidler, beynimizdeki nöronları işler durumda tutmaya ve düşüncelerimizi genişletmemize yarar. Alkol, kafein ve şekerde olduğu gibi kannabinoidler de beynimizde dopamin etkisi oluşturur. Bu da rahatlama ve mutluluk hissi uyandırır.

Kenevirin kısa süreli etkileri birkaç dakika içerisinde hissedilebilir. Bu etkiler 30 dakika içerisinde zirve noktasına ulaşır ve iki ila üç saat içerisinde tamamen ortadan kalkar. Yurt dışında bulunan insanların sıkça sorduğu soruysa bu maddenin düzenli kullanımında ya da arada sırada ancak yüksek dozda kullanımında ne gibi etkiler olacağıdır.

Yazımızın başında belirttiğimiz gibi, ülkemiz de dâhil olmak üzere dünyanın farklı yerlerinde bu madde yasak olduğu için maddeye yönelik fazla araştırma bulunmuyor. Açık olarak yayınlanan çalışmanın Journal of Addiction Medicine isimli bir dergide 2012 yılında yapılan inceleme, ani hafıza ve konsantrasyon kayıplarının sürekli olmadığını ortaya çıkarttı. Bunun yanı sıra 2018 yılında Colorado'nun sağlık departmanın yaptığı incelemede düzenli kenevir kullanıcılarının kenevir kullanımını bıraktıktan sonra bir hafta boyunca hafıza sorunları çekebileceğini belirtti. Diğer sorunların daha uzun süre görülüp görülmeyeceğiyse bilinmiyor.

Kenevir, diğer ilaçlarla karşılaştırıldığı zaman daha zararsız ve bağımlılık yapmıyor

Bağımlılık kavramı son derece karmaşık bir konu… İnsanlar, kendilerine zevk veren herhangi bir şeye kolaylıkla bağımlı hale gelebiliyor. Kenevir bağımlılığı gerçek olsa da yasal ya da yasa dışı olan herhangi bir maddeye oranla çok daha nadir bir şekilde bağımlılık ortaya çıkarıyor. İstatistikler kenevir kullanan insanların %9'unun bu maddeye bağımlı olduğunu ortaya koydu. Bunun yanı sıra tütün mamullerinin bağımlılık oranının %32, kokainin %20 ve alkolün de %15 olduğu görüldü.

Kenevir ve diğer maddelere bakıldığı zaman bazıları maddenin ne kadar bağımlılık yapabileceğinden çok maddenin ne kadar zararlı olduğunu ifade ediyor. Time'a göre eski cerrah Dr. Elders, CNN'e verdiği röportajda kenevirin yasallaştırılması konusunu desteklediğini belirtti.

Dr. Elders, CNN'e verdiği röportajda marihuananın zararlı olmadığını belirtti. Yine Dr. Elders'a göre alkol, eroin ya da kokaini yüksek dozlarda kullanarak ölümler gerçekleşebilir ancak Dr. Elders, marihuananın insanları öldürmesinin tek yolunun, bir kişinin son derece ağır bir marihuana balyası altında kalarak hayatını kaybetmesi olduğunu ifade etti.

Kenevir gençler için daha tehlikeli             

Kenevire bağımlı olma ihtimali gençlerde ve günlük kullanıcılarda çok daha yüksek. ABD Ulusal İlaç Suistimali Enstitüsü'ne göre kenevir bağımlılığı gençken kullanmaya başlayanlarda %17'ye kadar çıkabilirken her gün kenevir kullanan kişilerde bu oran %25 ila 50 arasında değişebiliyor.

Dr. Damon Raskin, marihuana hakkında yorum yaparken “Marihuana, beyinde öğrenmeyi etkileyebilen değişikliklere yol açabilir. Bu durum, özellikle beyni tam olarak gelişmemiş gençlerde çok daha fazla görülebilir. Beyin 25 ila 26 yaşına kadar gelişmeyi devam ettirdiği için bu yaşlardan önce marihuana tüketen kişilerin kişilik, karar verme ve anlamlandırma yeteneklerinde değişiklikler gözlemlenebilir” ifadelerini kullandı.

Kenevirin medikal alanında birçok potansiyel kullanımı mevcut

Kenevir, potansiyel olarak birçok medikal alanda ve farklı durumda kullanılabilir. ABD'nin 23 eyaleti ve DC, keneviri kanser, AIDS, artrit, skleroz, migren, epilepsi, mide bulantısı ve diğer hastalıkların belirtilerini tedavi etmek için yasallaştırdı. Bir araştırma sonucunda doktorların %76'sı, keneviri medikal amaçlarla önerebileceklerini belirtti.

Kenevirin olumsuz etkilerine geldiğimiz zaman araştırmaların hâlâ yetersiz ve sınırlı olduğunu belirtti. CNN'den Dr. Sanjay Gupta, kenevir üzerine yapılan araştırmaların %94'ü kenevirin zararlarına odaklanmışken yalnızca %6'sı bu maddenin yararlarını inceliyor.

Kenevirin kullanımına karşı olan kişiler, kenevirin son derece tehlikeli olduğunu (genellikle bu tehlike kenevirin bir kâğıda sarılıp yakılarak ciğerlere çekilmesi yoluyla tüketilmesi ile bağdaştırılıyor), kenevirin bağımlılık yaptığını ve yasal olan ilaçların kenevire ihtiyacı ortadan kaldırdığını savunuyor. Bunun yanı sıra sağlık uzmanları ve araştırmacılar,kenevir kullanımı konusundaki düşünceleri fark etmeksizin kenevirin avantajları ve dezavantajları üzerine tartışıyor. ABD'li vatandaşların yarısından çoğuysa kenevirin alkol gibi yasal olarak satılmasını istiyor.

Kenevir, hakkında bilgi sahibi olabilmemiz ve daha net bir şekilde konuşabilmemiz için hâlâ birçok araştırma gerekiyor. Bilim insanlarından gelen bilgilerin olumlu ve güvenilir olması durumunda kenevirin birçok yerde yasallaşma ihtimali de mevcut. Son olarak kenevirin Türkiye'de yasak olduğunu belirtmekte fayda var.

Kaynak: Webtekno