Dünyanın çekirdeği ile ilgili birçok gizem bulunuyor. Bunlardan birisi de son on yıldaki sismik dalgalanmaların bazı kritik değişiklikler göstermesi. Bazı bilim adamları bu sonuçların iç çekirdeğin dönüşündeki değişikliklerden kaynaklandığını düşünüyor.

Dünyanın iç çekirdeğinde anormal durumlar olabiliyor

Yeni bir çalışma, Dünya’nın iç çekirdeğinin yakın zamanda doğu yönüne doğru dönmeyi bıraktığını ve yönünün değiştiğini öne sürüyor. Değişen dönüş yönü, yıldan yıla Dünyanın bir günlük uzunluğunun değişmesinin arkasındaki tek sebep olabilir.

Nature Geoscience bilim dergisinin Ocak 2023 sayısında, Çin Pekin Üniversitesi’nden araştırmacılar Xiaodong Song ve Yi Yang, gezegenin iç çekirdeğinin diğer katmanlara göre 2009 yılında dönmeyi durdurduğunu iddia etti. Sıcak demirden oluşan ve yaklaşık Plüton büyüklüğündeki bu çekirdek, etrafını saran sıvı bir dış çekirdek sayesinde manto ve kabuktan bağımsız olarak dönebiliyor.

Araştırmacılar, iç çekirdeğin durduktan sonra dönüşünü tersine çevirmeye başladığını ve bu sürecin yaklaşık 35 yılda bir tekrar ettiğini açıkladı. Tersine dönüş en son 1970’lerin başında meydana gelmişti. Bir sonraki tersine dönüş ise 2040’ların ortalarında olabilir.

Çalışmanın ana noktası, Dünya’dan geçen sismik dalgaların ölçülmesine yönelikti. Bu dalgalanmalar 1964 yılına kadar uzanıyor ve depremlerden ve nükleer patlamalardan kaynaklanıyor. 1990’ların başlarında önemli zamansal değişiklikler gösteren dalgalar, son on yıl boyunca nispeten hafif bir değişiklik göstermiş ve muhtemelen çekirdeğin dönüşünün durakladığını düşündürmüştü.

Araştırmacılar, 1970’lerin başlarında da benzer veriler buldular ve bu veriler, bir günün uzunluğundaki değişikliklerle doğrudan orantılıydı.

Güney Kaliforniya Üniversitesinde sismolog olan John Vidale ise aynı fikirde değil. 1960’ların sonundan 1970’lerin başına kadar olan nükleer patlamalardan elde edilen verilere dayanarak iç çekirdeğin her altı yılda bir salındığını düşünüyor.

Ortaya atılan tüm teorilerin doğruluğu henüz netleşmiş değil. Ancak günlerdeki kısalmaya neyin sebep olduğunu biran önce bulmamız gerekiyor. Sismik veriler, Dünya’nın içinde olup bitenler hakkında sınırlı bilgi sunmakta. Bu yüzden bilim adamları, henüz Dünya’nın iç kısmında neler olup bittiği konusunda bir fikir birliğine varabilmiş değiller.