İspanya’nın eski kralı ve Kutsal Roma İmparatoru V. Charles‘ın gizli şifreyle yazdığı bir mektup, yaklaşık beş asır sonra nihayet kriptograflar tarafından deşifre edildi. İnanılmaz derecede esrarengiz olan şifre, başlangıçta kod kırma yazılımının kıramayacağı kadar karmaşık olduğunu kanıtladı, ancak bir araştırmacı ekibi sonunda mesajı yorumlamayı başardı ve Charles’ın suikast planı hakkındaki endişelerini ortaya çıkardı.
Şifreli mektup, Fransa’yı İspanya ile karşı karşıya getiren ve İtalyan savaşları olarak bilinen bir çatışmanın ortasında, Şubat 1547’de yazılmıştı. Ve üç yıl önce Crépy Antlaşması’nın imzalanmasının ardından iki savaşan taraf arasında kırılgan bir barış yaşanırken, Charles V’in önemli bir müttefiki olan İngiltere Kralı VIII.Henry‘nin Ocak 1547’de ölümü İspanyol kralını zayıf bir konuma getirmişti.
Bu nedenle Charles, bu mektubu Fransız büyükelçisi Jean de Saint-Mauris‘e göndererek, Fransa kralı I. Francis‘in askeri planları hakkında rapor vermesi talimatını verdi. Yine de kulak misafiri olanlara karşı dikkatli ve biraz da güvensiz olan imparator, mesajını Bletchley Park bilim insanlarının bile çözmekte zorlanacağı bir kod kullanarak yazdı.
LORIA araştırma laboratuvarlarında Inria araştırmacısı olan kriptograf Cecile Pierrot, Aralık 2021’de bilgisayar programlama dili Python’u kullanarak on sayfalık belgeyi istatistiksel bir analizden geçirdi. Ancak ilk sonuçlar, yazılımın kodu kırmak için evrenin yaşından daha uzun bir süreye ihtiyaç duyacağını önermekteydi.
Süreci hızlandırmak isteyen Pierrot, kendisini Jean de Saint-Mauris’e gönderilen diğer mektuplara yönlendiren tarihçi Camille Desenclos‘tan yardım istedi. Neyse ki, bu belgelerden biri, kenar boşluğuna karalanmış kodun kaba bir anahtarını içeriyordu.
Bu, ekibin aylarca süren yoğun analizlerin ardından nihayet Haziran 2022’de mesajı bir araya getirmesini sağladı. AFP’ye konuşan Desenclos, “Zahmetli ve uzun bir çalışmaydı, ancak bir gün içinde gerçekten bir ilerleme oldu ve birdenbire doğru hipoteze sahip olduk” dedi.
Mektubun şifresini çözen araştırmacılar, böylece imparatorun, I. Francis’in hizmetinde olan İtalyan askeri lideri Pierre Strozzi‘nin kendisine suikast düzenlemeyi planladığına dair duyduğunu endişeden bahsedildiğini fark etti. Ancak, durumu araştırması talimatı verildikten sonra, Saint-Mauris ertesi ay Charles’a bu söylentinin gerçek olmadığını açıklayan bir rapor gönderdi.
Şifreli mektupta yer alan diğer ayrıntılar, V. Charles’ın, en azından imparatorluğunu tehdit eden Schmalkaldic League adlı Lutherci bir ayaklanmanın üstesinden gelene kadar I. Francis ile hassas barışını korumaya istekli olduğunu gösteriyor. Desenclos, bu parçacıklar bir bütün olarak ele alındığında, tarihçilere “V. Charles’ın Avrupa’daki stratejisinin bir anlık görüntüsünü” sağladığını söylüyor ve önümüzdeki yıllarda bu konuda daha birçok keşif yapmamızın muhtemel olduğunu belirtiyor…
Kaynak: Chip