NASA’nın Mars keşif aracı MAVEN, Dünya’nın komşu gezegenini büyüleyici ayrıntılarla görüntüleyerek Mars’ın Güneş etrafındaki yörüngesinde değişen mevsimleri gözler önüne serdi.
MAVEN, gezegeni ultraviyole ışıkta (görünür ışıktan daha kısa dalga boylarına sahip) görüntülemekle görevli. Uzay aracı, Görüntüleme Ultraviyole Spektrografı (IUVS) aracını kullanarak 2022 ve 2023 yıllarında, gezegen eliptik yörüngesinin zıt uçlarına yakınken, Mars’ın küresel görüntülerini çekti. NASA da, Mars’ın güney ve kuzey yarım kürelerini yeni ve muhteşem tonlarda gösteren iki yeni görüntü yayınladı.
İlk görüntü Temmuz 2022’de Mars’ın güney yarımküresinin yaz mevsiminde çekildi. Mars’ın Güneş etrafındaki dönüşü Dünya’ya kıyasla kabaca iki kat daha uzun sürüyor, dolayısıyla kızıl gezegendeki mevsimler Dünya’dakinin yaklaşık iki katı kadar.
Mars’ın bu görüntüsünde, gezegenin en derin kraterlerinden biri (Argyre Havzası olarak bilinir) sol altta soluk pembe bir tonda görünen atmosferik bir pusla kaplı olarak görünüyor. Görüntünün sol üst kısmında Valles Marineris‘in derin kanyonları yer alırken, yaz sıcaklığından dolayı küçülen güney kutup buz örtüsü görüntünün alt kısmında beyaz renkte görülebiliyor.
MAVEN’in ultraviyole kamerası, görünür spektrumun dışında kalan 110 ila 340 nanometre arasındaki dalga boylarını ölçüyor. Görüntüleri görmemize yardımcı olmak için NASA bunları kırmızı, yeşil ve mavi olarak temsil edilen üç ultraviyole dalga boyu aralığının parlaklık seviyeleri ile oluşturuyor. Bu renk şeması içinde atmosferik ozon mor, bulutlar ve puslar beyaz veya mavi, yüzey ise ten rengi veya yeşil görünebilir.
Mars’ın ikinci görüntüsü Ocak 2023’te, gezegen Güneş yörüngesindeki en uzak noktasındayken çekildi. MAVEN, Mars’ın kuzey yarım küresinin büyüleyici bir görüntüsünü sunuyor. Gezegenin sert kış mevsimi, gezegenin üst kısmında ozon birikimine neden olmuş. Bu yüzden görüntüde canlı bir eflatun olarak gözüküyor. Ozon, kuzey ilkbaharında gezegenin atmosferindeki su buharı ile tepkimeye girerek yok oluyor ve kış aylarında daha düşük rakımlarla sınırlı kalıyor.
NASA’nın MAVEN uzay aracı, Mars’ın milyonlarca yıl önce atmosferini nasıl kaybettiğini anlamak amacıyla gezegenin üst atmosferini, iyonosfer tabakasını ve Güneş ile olan etkileşimlerini incelemek üzere 2013 yılında fırlatıldı. Mars’ı ultraviyole ışıkta görmek, bu dalga boylarında kendine özgü kırmızı tonunu kaybetse bile gezegene yeni bir görünüm kazandırıyor.
Güneş sistemindeki gezegenler söz konusu olduğunda, her zaman Jüpiter’in en fotojenik gezegen olduğunu söyleyebiliriz, ancak Mars bu yeni görüntülerle kesinlikle fark yaratıyor.
Kaynak: Chip