NASA’nın InSight yüzey araştırma aracı bir yıldır Mars yüzeyini dinliyor. Gelişmiş sismometreleri ile Mars’ta meydana gelen depremleri kaydediyor. Bu cihazlardan toplanan bilgiler sayesinde bilim insanları ilk defa Dünya dışında bir gezegenin iç yapısını anlamak için çalışmalar yürütmeyi başardı.

Çalışma, Science dergisinde sırasıyla gezegenin kabuğuna, mantosuna ve çekirdeğine odaklanan üç farklı makalede yayınlandı ve bize Mars’ın kırmızı toprakla örtülü zeminin altında neler olup bittiğine dair önemli bilgiler sağlıyor. Bu makaleler, yalnızca Mars’ın bugün nasıl olduğunu düşündüğümüzü değil, aynı zamanda eskiden nasıl olduğunu ve hatta ne zaman oluştuğunu anlamamıza da yardımcı olacak.

Makalenin başyazarlarından biri olan Köln Üniversitesi’nden Dr Brigitte Knapmeyer-Endrun, “InSight iniş alanındaki kabuk kalınlığını ilk kez sismolojik ölçümlerle belirlemiş olduk ve yerçekimi ve topografya hakkında önceden elde ettiğimiz bilgilerle bu bilgileri birleştirip tüm Mars’ta kabuğun kalınlığını haritalayabiliyoruz” diyor.  

Mars’ın kabuğunun küresel olarak ortalama 24 ile 72 kilometre arasında olduğu düşünülüyor. Ekip ayrıca litosferin oldukça kalın olduğunu gösteriyor. Gezegenin üst tabakası yaklaşık 500 kilometre kalınlığında, yani Dünya’nın yaklaşık olarak iki katı. Mars’ın Dünya’dan bu kadar farklı olmasının nedeni hiçbir zaman levha tektoniğine sahip olmaması olabilir.  

InSight’ın verileri, çekirdeğin 1.830 kilometre yarıçapıyla önceden düşünülenden çok daha büyük olduğunu da ortaya çıkardı. Araştırma ayrıca çekirdeğin sıvı olduğunu da doğruluyor. Veriler ayrıca Mars’ın en içteki bölgesi için şaşırtıcı bir kompozisyon öneriyor. Beklenenden daha az kütleli olduğu ortaya çıktı, bu da erimiş demir ve nikelin içinde, yoğunluğu azaltan daha hafif elementler olduğunu düşündürüyor.

Mars’ın daha küçük bir katı iç çekirdeğe sahip olup olmadığı belli değil, ancak bu konuda araştırmalar devam ediyor. 

Kaynak: Chip