NASA, bir gün Ay’a ve ötesine yapılan görevlerde önemli bir rol oynayabilecek teknolojik bir dönüm noktasına ulaştı. Space.com tarafından bildirildiği üzere, geçtiğimiz hafta uzay ajansı, Uluslararası Uzay İstasyonunun Çevresel Kontrol ve Yaşam Destek Sisteminin (ECLSS) astronotların istasyonda ürettikleri tüm sıvıların yüzde 98’ini geri dönüştürdüğünü açıkladı. İşlevsel olarak, sistemin Frank Herbert’ın Dune hikayesinde anlatılan giysilere benzer şekilde çalıştığını hayal edebilirsiniz. ECLSS’nin bir bölümü, istasyon mürettebatının soluduğu nemi yakalamak ve günlük görevlerini yerine getirirken ter atmak için “gelişmiş nem gidericiler” kullanıyor.

“İdrar İşlemci Tertibatı” olarak adlandırılan başka bir alt sistem, vakumlu damıtma yardımıyla astronotların idrarlarını geri dönüştürüyor. NASA’nın belirttiğine göre, damıtma işlemi su ve hala geri kazanılabilir H2O içeren bir idrarlı tuzlu su üretir. Ajans kısa bir süre önce tuzlu suyun içinde kalan suyu çıkarabilen yeni bir cihazı test etmeye başladı ve bu sistem sayesinde NASA, daha önce istasyonun astronotların gemiye getirdiği suyun yaklaşık yüzde 93 ila 94’ünü geri dönüştürdüğü UUİ’de yüzde 98’lik bir su geri kazanım oranına ulaşmayı başardı.

Yaşam destek sistemlerinin evriminde ileriye doğru atılmış çok önemli bir adım

Uluslararası Uzay İstasyonu’nun yaşam destek sistemlerini yöneten ekibin bir parçası olan NASA’dan Christopher Brown, “Bu, yaşam destek sistemlerinin evriminde ileriye doğru atılmış çok önemli bir adım” dedi ve ekledi: “Diyelim ki istasyonda 100 pound (45kg) su topladınız. Bunun iki poundunu (yaklaşık 1 kg) kaybedersiniz ve diğer yüzde 98’i kullanılmaya devam eder. Bunu devam ettirebilmek çok harika bir başarıdır.”

Başka birinin idrarını içme düşüncesi midenizi rahatsız ediyorsa, astronotlar için üzülmenize gerek yok. NASA’nın ECLSS su alt sistemleri yöneticisi Jill Williamson, “İşleme biçimi, temelinde bazı karasal su dağıtım sistemlerine benzer, sadece mikro yerçekiminde yapılır” dedi ve ekledi: “Mürettebat idrar içmiyor, onlar, dünyada içtiğimizden daha temiz olacak şekilde ıslah edilmiş, filtrelenmiş ve temizlenmiş içme suyu içiyor.”

Williamson’ın söylediğine göre ECLSS gibi sistemler, Dünya yörüngesinin ötesinde NASA tarafından daha fazla görev yürütürken kritik bir öneme sahip olacak. Williamson, “Ne kadar az su ve oksijen göndermemiz gerekirse, fırlatma aracına o kadar fazla bilim ekipmanı ekleyebiliriz. Güvenilir, sağlam rejeneratif sistemler, mürettebatın bu konuda endişelenmesine gerek olmadığı ve görevlerinin asıl amacına odaklanabileceği anlamına geliyor” diyor.

Kaynak: Chip