Okyanusların Adeta Nabzını Tutan Robot: ESP

Okyanusların dibinde yaşayan çok çeşitli alg gruplarından bir tanesi de bitkisel planktonlardır. Okyanustaki besin zincirinin temelinde yer alan bu canlılar, sudaki besin döngüsünden sorumludurlar ve fotosentez vasıtasıyla oksijen üretirler. Bitkisel planktonların görevi, birçok araştırmacı için de önemli bir çalışma alanı konumunda.

San Diego’daki Okyanus Bilimi Scripps Enstitüsü’den araştırmacı Bethany Kolody, “Aldığınız her iki birim oksijenden bir tanesi okyanustaki bitkilerden geliyor ve çoğu zaman insanlar, onları düşünmüyorlar çünkü onlar, mikroskobik boyuttalar” açıklamasında bulundu. Bitkisel planktonların çok çeşitli olması, okyanustaki değişikliklerden nasıl sorumlu olduklarını ve reaksiyonlarının okyanus sağlığını nasıl etkileyeceklerini öngörmeyi oldukça zorlaştırıyor.

Robot fikri, okyanustaki planktonları gözlemlemenin zorluğunun anlaşılmasından sonra ortaya çıktı:

Belli bir bölgedeki besin akışı, devasa alg büyümesini körükleyebilir. Suyun ısısının değişimi, erişilebilir yiyecek kaynaklarının dağılımını değiştirebilir. Tüm bu değişikliklere cevap verebilmek için bitkisel planktonlara ihtiyaç duyulur ancak ne yazık ki onları bu işleri yaparken gözlemlemek oldukça zor.

Scripps’te çevre bilimci ve mikrobik deniz bilimci olan Andrew Allen, bu gözlemlerin zorluğunu “Doğru zamanda doğru yerde olmanız gerekiyor” diyerek açıklıyor. Monterey Körfez Akvaryum Araştırma Enstitüsü (MBARI) Başkanı olan moleküler biyolog Chris Scholin, çözümün “bir kabın içindeki laboratuvardan” gelebileceğini söylüyor. Scholin’in önerisindeki “okyanusta hareket eden robotlar”, moleküler biyoloji laboratuvarını okyanuslara taşıyor.

Çevresel Örnek İşleyicisi (ESP) adı verilen bu robot, 15 yıl önce Scholin ve MBARI’deki ekibi tarafından geliştirildi. Robotun okyanusta hareket etmesi ve örnekler alması için aşılması gereken engeller halledildikten ve kapsamlı test aşamalarından sonra ESP, 2006 yılında çıkışını gerçekleştirdi. Robot, topladığı organizmaların DNA özelliklerini analiz edebiliyor ve sadece kısa bir gecikmeyle araştırmacılara da gönderebiliyordu.

Scholin’in söylediğine göre şu an dünyadaki çeşitli laboratuvarlar tarafından kullanılan 20’den fazla ESP robotu bulunuyor. Bunların çoğunluğu ABD’deyken bir tanesi Danimarka’da iki tanesi ise Çin’de bulunuyor.

Okyanusların nabzını tutan robotlar: 'Çevresel Örnek İşleyicisi (ESP)'

Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi Kuzeybatı Su Ürünleri Bilim Merkezi’nde okyanus bilimi araştırmacısı olan Stephanie Moore, bu ESP robotlarından bir tanesini aldı ve Washington sahilinde alg çiçeklenmesinin olduğu bir noktada konumlandırdı. Bu toksik alg büyümesi, deniz kabuklularını zehirliyor ve balıkları hastalandırıyordu.

ESP robotları ayrıca araştırmacıların bitkisel planktonların genetiklerini araştırmalarına da yardımcı oluyordu. Kolody, Allen ve Scripps’teki meslektaşları ESP’nin Kaliforniya kıyısından topladığı verileri çeşitli mikrop popülasyonlarının orada nasıl yaşadığını görmek için analiz etti. Akıntıda hareket eden robot, aynı mikrop popülasyonundan her dört saatte bir örnek topladı.

Kolody, “En sonunda bu popülasyonun zamanla nasıl değiştiğini ve çevredeki değişimlere; değişen güneş ışığına, değişen besinlere, popülasyon üyeleri arasındaki etkileşimlere nasıl tepki verdiğini anlayabileceğiz” dedi. Scholi, ESP robotlarıyla ilgili olarak “Mühendisler, bilim insanları ve çevreci grupların bir arada çalışabilmesi için harika bir fırsat” ifadelerini kullandı.

Kaynak: Webtekno