12 Nisan 1961’de uzaya giden ilk insan olan Yuri Gagarin‘in hikayesini muhtemelen biliyorsunuz. Bir daha asla uçmamasına rağmen, Gagarin’in Sovyet uzay programındaki kariyeri bu başarının ardından bitmedi. 1967’de, meslektaşı ve arkadaşı Vladimir Komarov tarafından, mürettebattan herhangi birinin uçamaması durumunda yedek kozmonot olacağı bir uçuş için çağrıldı.
Sovyetler Birliği 50. yıl dönümünü kutlamak üzereydi ve bu olayı kutlamak için basit bir etkinlik yeterli olmayacaktı. Birkaç kozmonotun hayatını gereksiz yere riske atmak zorunda kalacaklardı.
Plan, yörüngeye iki uzay aracı göndermekti. Önce Komarov’u taşıyan Soyuz 1 fırlatılacak ve Soyuz 2‘nin gelişi için bir gün beklenecekti. Uzay araçları daha sonra buluşacak ve Komarov kendi aracından Soyuz 2’ye geçerek bir uzay yürüyüşü yapacaktı. Soyuz 2’deki iki kozmonottan her ikisi de Dünya’ya hareket etmeden önce Soyuz 1’e girecekti.
Ancak planlanan fırlatmadan aylar önce bunun iyi gitmeyeceğinin sinyalleri görünüyordu. Uzay aracı incelendiğinde 200’den fazla yapısal sorun olduğu fark edildi. Arızaları listeleyen 10 sayfalık bir rapor oluşturuldu. Ama hiç kimse, raporu lider Leonid Brejnev’e götürecek cesareti gösteremedi. Zira Brejnev için bu görev çok önemliydi ve gerçekleşemeyecek olduğunu söylemek, dönemin şartları da göz önüne alındığında çok zordu.
Gagarin’in raporu teslim ettiği bilinen KGB’deki arkadaşının, uzay programına bağlı herhangi biriyle konuşması da KGB tarafından yasaklandı. Yani rapor bir nevi “kayboldu.” Bu durumda kozmonotlar için, ölüme kesin bilet gibi görünen bu yolculuğa çıkmaktan başka çere kalmıyordu.
Komarov’un arkadaşları, görevi reddetmenin sonuçlarının kesin ölümden daha az şiddetli olacağını düşünerek onu vazgeçmeye ikna etmeye çalıştı. Ancak Komarov, eğer çekilirse arkadaşı Gagarin’i göndereceklerini biliyordu. Zira Gagarin de görevi reddedecek biri değildi. Komarov, ölümü anlamına gelebileceğini bile bile görevden çekilmeyi reddetti.
Bunun yerine Komarov, kendisini ölüme gönderen insanlardan küçük bir intikam alma eylemi planladı. Söylenilene göre, bir şeyler ters giderse, cenaze töreninde tabutunun açık olmasını vasiyet etti.
Fırlatma gününde Gagarin, olağan protokole göre hareket etmeyerek Komarov ile konuşmak için fırlatma rampasına inmeden önce bir basınç giysisi testi talep etti. Fırlatmayı iptal ettirecek kadar geciktirmeye çalışmış olabilir ama planı buysa işe yaramadı. Komarov fırlatıldı ve uzay aracının içinde uzaya çıktı. Ancak oraya ulaştığında, güneş panellerinden biri açılmadı, işler hızla ters gitti ve aracın çok az bir güce sahip olmasına sebep oldu.
Uzay ajansı ona acil iniş emri verdi ama iş işten geçmişti. Kapsülü kontrolsüzce dönmeye başladı. İnişi kontrol etmenin hiçbir yolu yoktu.
Ve böylece Sovyetler Birliği, 50. yılını bir cenaze töreni ile kutlamak zorunda kaldı. Üstelik kömürleşmiş cesedi herkesin görebileceği şekilde sergileyerek. Vladimir Komarov ise bir uzay görevinde ölen ilk insan olarak resmi kayıtlara geçti. Resmi olmayan inanca göreyse o, öleceğini bile bile uzaya gitmeyi kabul eden ilk isimdi.
Kaynak: Chip