İki yıl önce Alaska’nın Aleut Adaları’nda su altı bir yanardağda, 310 metre genişliğindeki dünyanın en büyük insan yapımı kubbesinden daha geniş olan dev gaz kabarcıkları çıktı. “Bogoslof” olarak bilinen yanardağ, deniz seviyesinden sadece 100 metre aşağıda olup geçmiş patlamaların kalıntıları, okyanusun yüzeyinde buharlaşan bir lagün meydana getirmekte. Tarihsel olarak Bogoslof ve diğer benzer su altı volkanlarında; geçen gemiler, volkan patlamadan devasa bir siyah kabarcıkların okyanustan çıktığını bildirmiştir ancak patlayan bu kabarcıklar, volkanları incelemek tehlikeli olduğu için yeterince anlaşılmamıştır. William Thornton Prosser, bir makalesinde “Büyülenmiş seyirciler müthiş bir felakete gireceklerinden korkmaya başladılar” diyerek olayı açıklamıştı.

Su altı yanardağları, çok az kişinin şahit olduğu bir olay meydana getirdi. Dengesi bozulmadan ve patlamadan önce yanardağ, yüzeye kabarcık şeklinde yükselen karbondioksit, kükürtdioksit ve su buharı bulutu saldı. 2016'nın sonlarına kadar Bogoslof adlı yakındaki bir su altı yanardağının harekete geçtiği belirtildi. 64 kilometre uzaklıktaki mikrofonlar dinlendiği zaman araştırmacılar, bölgeden gelen düşük frekanslı sesleri analiz ederek yarım yıldan fazla bir süredir yanardağın gaz saldığını belirlediler. 8 Mart 2017'de bir patlamanın başlangıcını ve ardından 100'den fazla ardışık kabarcık sinyalinin sesini kaydeden araştırmacıların yayınladığı sese bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

'Baloncukların her biri, ortalama 5 milyon metreküp gaz tutuyordu'

Baloncukların en büyüğü 400 metre genişliğindeydi. Büyük kabarcıkların yüzeyi kırıldı ve volkanik çatlak bulutlarını yedi mil yükseğe fırlattı. 2016 yılının sonlarında Bogoslof, deniz tabanından magma almaya başladı. Bu lav, karbondioksit ve kükürtdioksit gibi gazları kapatarak havalandırma deliği üzerinde bir tür kapak oluşturdu ancak nihayetinde baskı çok fazla artacak ve lav tabakası bir gaz patlaması bırakmak üzere kırılacaktı. Sonra o da kırılıncaya ve başka bir balonu patlatıncaya kadar bir kez daha lavla kapanacaktı.

Bir balonun boyutu, balonun içindeki ve dışındaki (atmosfer veya su) basıncın dengede olduğu noktaya ulaşmaya çalışırken esner. İçerideki gazın sıkıştırılabilir olması nedeniyle dev kabarcık genleşecek ancak dengesini aşacaktır. Bu noktada atmosfer ya da su, gazı tekrar sıkmak için itecek ve kabarcığın dengesini aşmasını sağlayacaktır. Bir kabarcık yüzeyi kırdığında belki de birkaç metre kalınlığında bir su kubbesi oluşturdu fakat yerçekimi, o suyu çekerek kabarcık kubbesinin yanlarından aşağı fırlamasına ve tüm garip yapıyı kararsız hâle getirmesine neden oldu. Lyons, olay hakkında “Normal bir volkanik püskürmenin şiddetini hayal edin, ancak buna bir miktar su ekleyin” diyor.

NOAA'da su altı volkanlarını ve akustiklerini inceleyen Bob Dziak, “Bu modern algılama ve modelleme tekniklerini, patlama süreçlerini anlamak için ne kadar çok uygulayabilirsek gelecekte onu daha iyi tahmin edebiliriz” diyor.

Kaynak: Webtekno