Görünene göre kaybettiği kuyruğu rejenere etme (yenilenme – tekrar oluşturma) yeteneğine sadece kertenkeleler sahip değil; büyük Amerika timsahları da bu yeteneğe sahip gibi görünüyor.
Arizona Devlet Üniversitesi (ASU) ve Louisiana Vahşi Yaşam ve Su Ürünleri Daire Başkanlığı araştırmacıları yeni bir araştırmada genç Amerika timsahlarının (Alligator mississippiensis) büyük kuyruklarını 24 santimlik kısma kadar, yani toplam vücut uzunluğunun yüzde 6-18 aralığında olan kısmını tekrar oluşturabildiklerini gösterdi.
Scientific Reports dergisinde yayımlanan araştırmada araştırmacılar çeşitli gelişmiş görüntüleme teknikleri, anatomi inceleme yöntemleri ve disseksiyonlar kullanarak genç Amerika timsahlarının tekrar büyüyen kuyruklarını incelediler. Bu araştırma, tekrar büyüyen timsah kuyruğunun bağ doku ile çevrelenmiş kıkırdaktan oluştuğunu, kan damarı ve sinirlere sahip olduğunu ancak iskelet kasına sahip olmadığını gösterdi.
Başka bir deyişle bu tekrar oluşturma yeteneği, iskelet kasını da içeren kertenkelelerin rejenerasyon yeteneğine göre farklılık gösteriyor. Yine de uzuvlarını tekrar oluşturabilen bazı kurbağalar ve yeniden oluşmuş tuatara (Yeni Zelanda’da yaşayan görünüş olarak kertenkeleye benzeyen ancak tamamen farklı bir aileden olan sıra dışı bir sürüngen türü) kuyrukları ile benzerlikler barındırıyor.
Bu yeni araştırma, Amerika timsahlarının muazzam boyutları dolayısıyla şaşırtıcılığını koruyor. Kesilerek incelenen (disseksiyon) bir örnek, kuyruğundan burnuna kadar sadece 180 santimetre civarında bir boya sahip olan genç bir erkekti ancak yetişkinler 4,6 metrenin üzerine çıkabiliyorlar.
Araştırma başyazarı Cindy Xu‘nun belirttiğine göre bu timsahların ilgi çekici olmasının ana sebebi, yeniden oluşan kuyruğun aynı yapıda hem rejenerasyon hem de yara iyileşmesi işaretlerini gösteriyor olması. Xu’nun yaptığı açıklamaya göre yeniden büyüyen kıkırdak, kan damarları, sinirler ve pullar daha önceki kertenkele kuyruğu rejenerasyonu araştırmaları ile tutarlı. Ancak iskelet kasının yerinde yaraya benzer bir bağ doku bulunuyor. Bu yüzden de farklı sürüngen ve hayvan gruplarında neden farklı yenilenme yeteneklerinin olduğunu anlamak için daha fazla araştırma yapılması gerekiyor.
Tabii ki bütün hayvanlar kayıp kuyruklarını yenileyemiyorlar ve bu yetenek büyük oranda amfibi (ikiyaşayışlı) hayvanlar ve sürüngenlere özel gözüküyor. Her ne kadar memeliler bazı dokularını yenileyebilseler de, gerçek bir yenilenme için son derece sınırlı bir kapasiteye sahipler. Araştırmacılar, timsahların kuyruklarını yenilemelerine yönelik bu araştırma ile bu yeteneğin evrim ağacında ne zaman ortaya çıktığını/kaybolduğunu daha iyi anlamayı hedefliyorlar.
Ekip, bu yeni bilgi ile dokuların yenilenmesinin insanlarda tıbbi tedavilerin geliştirilmesine de yardımcı olabileceğini söylüyor. Tabii ki bu fikrin gerçek dünyada uygulamaya dönüşmesi için uzun bir süre geçmesi gerekecek ancak ümit veren bir bakış açısı olduğu rahatlıkla söylenebilir.
Kaynak: Chip