Elon Musk, Neden Bir Gecede Kripto Para Piyasasını Silkeledi

2021, kripto paralar açısından oldukça hareketli geçmeye devam ediyor. Artık sadece “balina, boğa, ayı” olarak andığımız kimliği belirsiz yatırımcıların, büyük madencilik ağlarının, veya borsaların yönlendirdiği bir piyasadan söz etmek çok zor. Dünyanın en değerli otomobil üreticisi Tesla, kurucusu Elon Musk ile birlikte bu konuya en güzel örneklerden.

Elon Musk’ın Dogecoin “sevgisine” değinmeden önce Tesla’nın aldığı kararlara yakından bakmakta yarar var. Şubat 2021’de 1,5 milyar dolarlık Bitcoin alan Tesla, daha sonra bu Bitcoinlerin bir kısmını sattı, ancak bilişim şirketlerine kripto para yatırımı konusunda öncülük etti. Ardından Mart 2021’de Bitcoin ile araç alım satımı kararıyla güvenini belli etti. Ancak Mayıs 2021’de Elon Musk, ani bir kararla Bitcoin ile araç alım satımını durdurdu. Peki neden?

Elon Musk’ın Tesla-Bitcoin kararı ardındaki nedenler:

• Enerji verimliliği ve çevre (Musk’ın gerekçesi):
• Ethereum kurucusu Vitalik Buterin ve Elon Musk kapışması:
• Klasik piyasa manipülasyonu
• Musk’ın Dogecoin sevdası

1. Enerji verimliliği ve çevre (Musk’ın gerekçesi):

Bitcoin, düzenli olarak 4 yılda bir “halving” yani “yarılanma” yaşar. Bu yarılanma sonucunda madencilik ile Bitcoin elde etmek %50 daha zorlaşır, yani aynı miktarda Bitcoin’i kazmak için daha fazla işlemci gücü ve elektrik gerekir. Bu durum Bitcoin’i daha nadir, yani daha değerli hale getirebilir. Arza ulaşmak zorlaşır, değerlendiği için talep yükselir. Bitcoin’in 2021’deki yükseliş nedenlerinden birisi de budur.

Peki Bitcoin madencilik ağı ne kadar elektrik tüketiyor? BBC’nin Şubat 2021’de, son yarılanmadan 8 ay sonra yayınladığı rapora göre Bitcoin, Güney Amerika ülkesi Arjantin’den daha fazla elektrik tüketiyor. Dünya çapındaki elektrik üretiminin %84’ü ise fosil yakıtlara bağlı (Forbes, Şubat 2020). Bu da Bitcoin üretiminin ağırlıklı olarak fosil yakıtlarla üretilen elektriğe bağımlı olduğunu gösteriyor.

Her ne kadar elektrikli otomobillerin çevreciliği tartışılsa da Tesla pazarlama stratejisini “çevrecilik” üzerine konumlandırıyor. Elon Musk’ın Bitcoin ödemelerini iptal etme gerekçesi de aslında bu çevreci pazarlama stratejisine dayanıyor. Özetle çevrecilik üzerine çıkış yakalayıp elektrikli otomobilleri popülerleştiren Tesla, üretiminde çevreye zarar veren bir para birimini ödeme yöntemi olarak kabul etmiyor.

Bu açıdan bakılınca her şey kulağa çok mantıklı geliyor. Ancak Bitcoin’in teknolojik alt yapısı ve üretim şartları çevreye daha dün zarar vermeye başlamadı. Tesla 1,5 milyar dolara Bitcoin alırken de ödeme yöntemi olarak kabul ederken de Bitcoin’in çevreye olan zararları biliniyordu. İşte bu açıdan bakınca, Elon Musk ve Tesla’nın kararı “Biz çevreciyiz, ehe” yüzeyselliğini yitiriyor. Bu yüzden diğer ihtimaller akla geliyor.

• NOT: Elon Musk, Bitcoin’in üretimi yenilenebilir enerjiye dayanıp yeteri kadar çevreci olduğunda desteklemeye devam edeceklerini de belirtiyor. Ayrıca Tesla’nın elindeki Bitcoinleri satmayacağını da açıkladı.

2. Ethereum kurucusu Vitalik Buterin ve Elon Musk kapışması:

Bitcoin’den sonra en değerli kripto para birimi Ethereum (ETH). Yakın zamanda tarihi zirvesini görüp 4 bin doların üzerine çıkan Ethereum, Bitcoin gibi geliştiricisinin anonim olduğu bir yapılanma değil. Rus asıllı kurucusu Vitalik Buterin, dünyanın en genç kripto para milyarderi. Kripto paraların bir bölümünü oluşturduğu blokzincir tablosunda Buterin ve Ethereum ağının sunduklarının sınırı yok (Bu da bir başka yazımızın konusu olsun, asıl konuya geri dönelim).

Ethereum’un sunduğu en etkili altyapı ise ERC20 olarak biliniyor. Binance borsasının kripto para birimi BNB, doları baz alan USDT, Uniswap ağının token’i UNI, 2021’in bir diğer gözde birimi Chilz (CHZ), THETA, HEX ve son günlerde dikkat çeken DOGE alternatifi Shiba Inu (SHIB), Ethereum’un ERC20 altyapısını kullanıyor. Bu nedenle ERC20 kullanan tokenler, aslında Ethereum’a ve Vitalik Buterin’e çok şey borçlu.

Topluluğu tarafından deneysel bir proje olduğu söylenen Shiba Inu’nun üreticileri, Vitalik’e saygı gösterisinde bulunmak, potansiyel yatırımcılara “Aaa bakın Vitalik’te de SHIB var” dedirtmek için geçtiğimiz günlerde kendisinin cüzdanına 50 trilyon adet SHIB gönderdi. Bu sırada SHIB, Elon Musk tarafından da desteklendi, Binance’de listelendi, doğal olarak ciddi bir fiyat artışı yaşadı.

Ancak Vitalik Buterin, ERC20 altyapısını kullansın yada kullanmasın DOGE ve SHIB gibi “memecurrency” kategorisindeki pürdü. araları ciddi almadığını şık bir hareketle belli etti. Cüzdanındaki SHIB’leri koronavirüs ile mücadele eden Hindistan’a bağışladı. Bu da SHIB başta olmak üzere tüm memecurrency’lerin fiyatını sert bir şekilde düşürdü.

Henüz aralarında herkesin şahit olduğu bir diyalog yaşanmasa da Elon Musk’ın aslında Vitalik Buterin’in “köpekli paralar çöptür” tavrına yanıt verdiği, “Sen benim oyuncağımla oynarsan bende piyasayı sallarım” tavrını takındığı söyleniyor. Bu nedenle Buterin’in SHIB bağışı hamlesinden saatler sonra Musk, Tesla’nın Bitcoin ödemelerini iptal etme kararını açıklıyor. İlginç ve henüz kesinleşmeyen bir ihtimal.

3. Klasik piyasa manipülasyonu:

Tesla belki de bilinen en büyük Bitcoin balinası, Elon Musk ise en popüler manipülatör. Ayrıca Musk, ödemeleri durdurmalarına rağmen Tesla’nın Şubat 2021’de satın aldığı Bitcoinleri satmayacağını, uzun vadede elde tutacaklarını belirtiyor. Bildiğiniz üzere “hodl” bir yatırım stratejisi ve temelinde “bir değeri satın alıp uzun süre elde bekletmeye” dayanıyor. Tesla da açık bir şekilde bunu uyguluyor.

Bir manipülatör olarak Elon Musk, Bitcoin kararının sonuçlarını tahmin edebilecek isimlerden. Elbette açık bir şekilde “Bakın fiyatı düşürüp ucuzdan Bitcoin alıyorum” demiyor, bunun yerine şirketi Tesla’nın “çevrecilik” yaklaşımını manipülasyon aracı olarak kullanıyor. Belki de manipülatör kimliği dışında, henüz açıklamadığı balina kimliği ile düşük fiyattan Bitcoin alıyor. Belki de içerisinde bulunduğu balinalar ekosistemi ile haberleşip piyasaları manipüle etmeye devam edecek. Bunu bilmek çok zor.

4. Musk’ın çevreye Bitcoin’den daha az zarar veren Dogecoin sevdası:

Memecurrency kategorisindeki kripto para birimlerine yatırımcıların büyük kısmı hala mesafeli. Elon Musk’un DOGE’nin fiyatını uçuran tavrı, en son Twitter’da yaptığı bir anket ile devam etmiş “Tesla DOGE ile ödeme alsın mı?” sorusunu sormuştu. Tabii ki de kendisini takip eden kitlenin büyük bir kısmı DOGE yatırımcısı veya takipçisi konumunda olduğundan anketi olumlu karşıladı.

Elon Musk’ın bu anketi sonrasında doğal olarak akıllara Tesla’nın Bitcoin yerine Dogecoin ile ödeme kabul etme ihtimali geliyor. Hem Musk’a göre Bitcoin’i ödeme aşamasından çıkarma nedeni hem de Dogecoin’in en çevre dostu birimlerden birisi olması taşları yerine oturtuyor. Ancak bunun da henüz bir ihtimal olduğunu ve kesinleşmediğini belirtmek gerekiyor.

SONUÇ: Manipülasyonlar geçici, teknolojik altyapı kalıcıdır

Kripto paralar, standart para ve ekonomik sistemler karşısında merkeziyetsiz oluşları ile ciddi bir alternatif oluşturuyor. Ancak 2021’in başından bu yana devam eden artışların tek sebebi bu değil. Elon Musk ve benzeri “fikir önderleri”, tek sözleri veya aldıkları bir karar ile piyasalara yön veriyor, milyonlarca yatırımcının kararını bir anda değiştirebiliyor. Blokzincir teknolojisi sayesinde merkeziyetsiz olan kripto paralar, böyle durumlarda aslında kısmen merkezi hale geliyor.

Ancak, 2017’deki yükseliş ve öncesinde kripto paraları doğru şekilde araştıran ve blokzincir teknolojisi hakkında fikir sahibi olan herkes, bu durumun geçici olduğunu biliyor. Elon Musk ya da sosyal medyada bir anda ortaya çıkıp tavsiyeler yağdıran “kripto para abi ve ablaları” geçidir. Bu dünyada kişiler ve kurumlar sadece kısa vadede etki yaratan kararlar alabiliyorlar.

BONUS: Ufukta 2024 Bitcoin yarılanması var:

Temmuz 2016’daki yarılanmadan önce Bitcoin’in değeri 400 dolar seviyelerindeydi, yarılanma sonrasında Aralık 2017’de 20 bin dolara kadar yükseldi. Bu yükselişin altında Bitcoin’in değer artışı yaşayacağını anlayan yatırımcılar ve daha da önemlisi manipülatörler vardı. 2020’deki yarılanma öncesinde 6.600 dolara kadar gerileyen Bitcoin, yarılanma sonra 2021’de 60 bin doların üzerine çıktı. Özetle Aralık 2017’de tepe fiyat 20 bin dolardan BTC alan bir yatırımcı, aradaki değer kayıplarına rağmen sabrettiyse Mart 2021’de elindekini 3’e katladı. 2020’deki 6.600 dolar seviyesinden alanlar varsa yatırımlarını neredeyse 10’a katladı.

Daha önce de olduğu gibi devreye yine balinalar ve bu kez Elon Musk gibi manipülatörler girdi. Onlar devreden çıkınca Bitcoin ve tüm kripto para piyasalarında düşüş yaşanması çok olası. Ancak bir sonraki yarılanma 2024’te ve kalıcı olan, Bitcoin ve Ethereum başta olmak üzere güvenilir tüm kripto paraların teknolojik alt yapıları, arz miktarları ile talep dengesi olacak.

Kaynak: Webtekno